Aktualności

07.07.2008

Zmarł prof. Yukio Kudo

13 i 14 lipca br. w Tokio odbędą się uroczystości pogrzebowe zmarłego w sobotę prof. Yukio Kudo, wybitnego tłumacza literatury polskiej, autora wielu książek na temat Polski, publicysty, poety, eseisty - poinformowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

83-letni Kudo zmarł w Tokio po ciężkiej chorobie.

Yukio Kudo urodził się 20 marca 1925 roku w Dalian w Mandżurii. Początkowo był romanistą. "Pod wpływem wybitnych amerykańskich slawistów, których poznał na Uniwersytecie w Bloomington w Indianie, zaczął interesować się językiem rosyjskim i polskim" - wspomina w rozmowie z PAP japonista, były ambasador Polski w Japonii Henryk Lipszyc.

"Po powrocie do Japonii Kudo poślubił panią Hisayo Umedę, wdowę po Ryochu Umedzie, wybitnym historyku - znawcy starożytności słowiańskich, pierwszym lektorze języka japońskiego na Uniwersytecie Warszawskim, który mieszkał w Polsce w okresie międzywojennym" - dodał Lipszyc.

Na przełomie lat 60. i 70. Kuda pełnił funkcję korespondenta japońskiej agencji prasowej Kyodo w Polsce, jednocześnie przez 7 lat pracował jako lektor języka japońskiego na Uniwersytecie Warszawskim. Pod koniec lat 70. rozpoczął akcje wspierania opozycji demokratycznej w Polsce, m.in. poprzez zakup materiałów drukarskich dla Niezależnej Oficyny Wydawniczej; związany był z KOR i ROPCiO.

"Był jednym z pierwszych Japończyków uczących na Uniwersytecie Warszawskim. Dla swoich studentów pierwszym nauczycielem-senseiem języka i kultury Japonii. Był ogromnym erudytą: otwierał przed nami okno na świat, otwierał je bardzo szeroko. Jego zajęcia nie były suchym przekazywaniem wiadomości, były to szalenie ciekawe wykłady, w których pokazywał Japonię na tle kultury całej Azji" - tak zajęcia z Kudo wspomina jego była studentka prof. Ewa Rutkowska.

"Prawdopodobnie to związki z opozycją były powodem, dla którego pod koniec lat 70. Kudo wraz z żoną musieli opuścić Polskę" - uważa Lipszyc. W 1981 roku wraz z innymi intelektualistami japońskimi Kudo zorganizował w Tokio Centrum Informacji Polskiej; z żoną, a później także z wydalonym z Polski pasierbem Yoshiho Umedą współpracował z Komitetem Pomocy Ofiarom Stanu Wojennego w Polsce. Do 1991 roku był wydawcą poświęconego sprawom Polski miesięcznika "Biuletyn Polski". 

Był członkiem japońskiego PEN-Clubu, laureatem nagrody ZAiKS (1974), nagrody polskiego PEN-Clubu. W latach 90. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi, był także laureatem dyplomu Ministra Spraw Zagranicznych za wybitne zasługi dla kultury polskiej w świecie. (PAP)

Główne prace:

- Przekład literatury polskiej na jęz. japoński:

W. Gombrowicz: "Kosmos", "Bakakaj", "Pornografia", "Stefan Czarnecki" T. Konwicki: "Kompleks polski", M. Hłasko: "Pierwszy krok w chmurach",
B. Jasieński: "Zmowa obojętnych", "Główny winowajca", "Nos", inne 
M. Nowakowski: "Martwy Żółw", "Opowieści ze Stanu Wojennego" R. Kapuściński: "Imperium", J. Fedorowicz: "W zasadzie tak". "W zasadzie tak ciàgu dalszy"
C. Miłosz: "Zniewolony umysł", B. Schulz: "Dzieła Wszystkie" A, Mickiewicz: "Pan Tadeusz"

- Przekład literatury rosyjskiej na jęz. japoński:

A.P. Czechow: "Trzy siostry", "Wujaszek Wania", M. Gorki: "Na dnie" J. Dombrowski: "Konserwator zabytku", L. Leonow: "Ucieczka P. Mckinleya"

- Przekład literatury jidisz na jęz. japoński:

I.B. Singer: "Dzieła wybrane"

- Przekład literatury węgierskiej na jęz. japoński:

Nowele współczesne.

- Przekład literatury francuskiej na jęz. japoński:

J. Potocki: "Pamiętnik znalezione w Saragossie" W. Jaruzelski: "Le Chaines et le Refuge"

- Przekład literatury serbskiej na jęz. japoński:

M. Pawić: "Słownik hazarski"

- Przekład literatury amerykańskiej na jęz. japoński:

J.A. Michener: "Poland", A. Nagórski: "The Birth of Freedom"

- Przekład polskiej sztuki teatralnej na jęz. japoński:

St.I.Witkiewicz: "Wariat i zakonnica", S. Mrożek "Striptease", "Czarowna noc"

- Przekład japońskiej sztuki teatralnej na jęz.polski :(wraz z St. Janickim)

Kobo Abe: "Duch jest wśród nas", Yukio Mishima: "Madame de Sade"

- Przekład scenariuszy filmów A. Wajdy i innych reżyserów.

- Publicystyka -
każda w formie ksiàżkowej:

"7 lat w Warszawie", "Opowieść warszawska", "Moja literatura polska", "Polska droga", "Krowie siodło" etc.

- wiele tomów poezji

Prof. Kudo jest autorem licznych artykułów na temat Polski w japońskich gazetach i czasopismach.

Fot. Barbara Morcinek.