Aktualności
Dziś w Krakowie rozpoczyna się 11. edycja Festiwalu Miłosza. Po jedenastu latach impreza powraca do frazy Rodzinna Europa, tym razem w trojakiej wersji językowej: Rodzinna Europa | Родинна Європа | Родная Эўропа. Na festiwalowe wydarzenia organizatorzy zapraszają od 7 do 10 lipca do Pałacu Potockich, który będzie centrum festiwalowym tegorocznej odsłony największego poetyckiego święta w Polsce, oraz do innych przyjaznych poezji miejsc w Krakowie.
Środa: irlandzko-iberyjskie preludium
W dzień przed oficjalnym otwarciem festiwalu w Pałacu Potockich o 12.00 odbędzie się konferencja prasowa, a później spotkanie z okazji rozpoczęcia współpracy Krakowa Miasta Literatury UNESCO i Fundacji Seamusa Heaneya, poety blisko związanego z Krakowem i Festiwalem Miłosza. Natomiast wieczorna Republica Poetica w Lokatorze w całości poświęcona będzie twórczości Glorii Gervitz.
Czwartek: premiery książek, slam i Miłosz Lecture prosto z Dublina
Pierwszy dzień festiwalu upłynie pod znakiem nowości poetyckich, ale i niestandardowych, eksperymentalnych spotkań ze słowem i dźwiękiem. Od godz. 14.00 premiery z udziałem autorów i autorek będą miały: książkowy debiut poetycki Nielegalne kopie Pawła Harlendera (Wydawnictwo WBPiCAK), Moje powinności Joanny Oparek (Wydawnictwo WBPiCAK) i Wielkie rzeczy Wojciecha Bonowicza (Wydawnictwo a5), a także śnieg Macieja Roberta (Wydawnictwo Warstwy).
Spotkania autorskie z poetami będą się przeplatać z performatywnym pisaniem wierszy na ścianie w Pałacu Potockich przez Agatę Puwalską (13.30) i Pawła Kusiaka (18.30), którzy tym samym zapowiedzą wieczorny Wernisaż Jednego Wiersza w Otwartej Pracowni na Kazimierzu (a właściwie dwóch wierszy, bo swoje poematy od godz. 19.30 pisać tu będą Marlena Niemiec i Robert Rybicki).
Wykład mistrzowski Miłosz Lecture pojawi się w programie dwukrotnie. Pierwszy wygłosi John F. Deane, wybitny irlandzki poeta, działacz kultury i tłumacz. Jego wykład pt. Wiersz o Szczygle: o poezji i wojnie zapowie Jerzy Illg, odkrywca poezji Deane’a, z którą podczas Festiwalu Miłosza będzie można zapoznać się po raz pierwszy w polskim przekładzie. Wykład będzie dotyczył roli literatury w czasach społecznych niepokojów i wojny w Ukrainie.
W czwartkowe popołudnie i wieczór impreza przeniesie się na krakowski Kazimierz. Poza muzyczno-poetycką odsłoną w Otwartej Pracowni odbędzie się poetycki Slam w Magazynie Kultury w Kolanku No 6 (każdy poeta dostaje mikrofon i ma trzy minuty aby zachwycić publiczność) oraz koncert poznańskiego duetu KOPYT/KOWALSKI (wokal/perkusja/gitara basowa) – w Pięknym Psie.
Piątek: Rodzinna Europa (Środkowo-Wschodnia), Miłosz i Różewicz
Piątkowe rozmowy o poezji rozpocznie o godz. 14.00 dyskusja Jadwigi Maliny, Michała Zabłockiego i Małgorzaty Bugaj o prywatnych obowiązkach rodzinnych. Z kolei na godz. 15.00 zaplanowana jest dyskusja o sile literatury w obliczu katastrofy. Tłumaczki z ukraińskiego Aneta Kamińska oraz Joanna Bernatowicz, przewodnicząca białoruskiego PEN Clubu Taciana Nadbaj oraz poeta dysydent z Białorusi Uładzimir Niaklajeu będą debatować o roli twórców i twórczyń w czasach wojny. Dyskusja jest pierwszym wydarzeniem w ramach pasma Rodzinna Europa | Родинна Європа | Родная Эўропа, które podejmować będzie kwestie europejskiej wspólnoty i tożsamości w czasach konfliktów społecznych i zbrojnych, m.in. w Ukrainie i Białorusi.
Poezja (i muzyka) Europy Wschodniej będzie wspólnym mianownikiem wydarzeń piątkowych – podczas spotkania Chadanowicz czyta Miłosza uczestnicy usłyszą poezję patrona festiwalu w trzech językach: polskim, białoruskim oraz najbardziej uniwersalnym języku muzyki. Utwory na fortepian, klarnet i saksofon stworzone przez białoruskich kompozytorów (Vitali Darashuk, Volha Padhaiskaya i Kirył Kryscia) wybrzmią wraz z trzynastoma wierszami Czesława Miłosza (wiersze w tłumaczeniu Andreja Chadanowicza).
To niejedyny ukłon w stronę klasyków. Listy Miłosza i Różewicza będą punktem wyjścia do rozmowy o Braterstwie poezji. Andrzej Franaszek i Emil Pasierski podczas spotkania o godz. 17.00 zdradzą inspiracje do powstania książki, której trzon stanowi korespondencja dwóch znakomitych polskich poetów z lat 1947–2013.
Drugi dzień festiwalu zakończy Ukraiński wieczór poetycki, podczas którego usłyszeć będzie można wiersze festiwalowych gości – w języku polskim i ukraińskim. Wśród czytających autorów pojawią się między innymi: Natalia Belczenko, Małgorzata Lebda, Olesia Mamczyc, Olha Olchowa, Krystyna Potapenko, Marek Radziwon czy Barbara Sadurska. Gospodyniami wieczoru będą Julia Bierieżko-Kamińska oraz Tetiana Oleksiienko. Spotkaniu towarzyszyć będzie muzyka w wykonaniu Krystyny Michajłyszyn, która zagra na bandurze – ukraińskim instrumencie ludowym. Tego wieczora mikrofon przejmie także publiczność, aby każdy mógł przeczytać wybrany przez siebie wiersz ukraiński.
Urodzinowa sobota z Nagrodą Szymborskiej i poetycką ucztą
Trzeci dzień festiwalu rozpocznie się od kawy z nominowanymi do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej: Zuzanną Bartoszek, Jerzym Jarniewiczem, Małgorzatą Lebdą, Krzysztofem Siwczykiem i Dariuszem Sośnickim. W tym samym czasie na krakowskim Kazimierzu poeta i aktywista Konrad Góra będzie wcielał w życie pacyfistyczną akcję Food Not Bombs: własnoręcznie przygotowane jedzenie wraz z poezją zostanie przez niego rozdane wszystkim złaknionym strawy – i tej dosłownej, i poetyckiej (akcja potrwa od godziny 11.00 do 16.00 – rozpocznie się pod Spółdzielnią Ogniwo, a następnie będzie się przemieszczać w stronę Rynku).
Weekend będzie również czasem spotkań z autorami i autorkami premierowych książek. Z festiwalową publicznością spotka się Krystyna Dąbrowska, autorka Miasta z indu (Wydawnictwo a5), John F. Deane podzieli się z wielbicielami poezji pierwszym polskim wydaniem swoich wierszy Kości słonych wód (Wydawnictwo Znak) w przekładzie Justyna Huni i Agaty Hołobut, a angolska stypendystka Programu Rezydencjalnego Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN Aaiún Nin zaprezentuje swój pierwszy tom poetycki w języku polskim – Pęknięte połówki mlecznego słońca (Wydawnictwo Lokator). Tego popołudnia będzie można również posłuchać rozmowy z Aldoną Kopkiewicz, autorką tomu Przy sobie oraz Leszkiem Szarugą, z którym porozmawiają Małgorzata Lebda i Jerzy Jarniewicz.
Sobotnie popołudnie uświetni także wykład prof. Marci Shore, wybitnej amerykańskiej historyczki, badaczki Europy Środkowej i Wschodniej związanej z Uniwersytetem Yale oraz pisarki, która wygłosi drugi Miłosz Lecture. Wykład poprzedzi słowo wstępu dr hab. Magdaleny Heydel.
Debata Krajobraz po imperium? to kolejna propozycja z pasma Rodzinna Europa | Родинна Європа | Родная Эўропа, tym razem szczególnie dla osób zainteresowanych społeczną i kulturową perspektywą zmian, które zachodzą w państwach postimperialnych. W rozmowie udział wezmą publicystka i badaczka relacji polsko-ukraińskich Bogumiła Berdychowska, tłumacz i rusycysta prof. Grzegorz Przebinda oraz ukraińska pisarka Wiktoria Amelina. Spotkanie będzie prowadzone w językach polskim i ukraińskim.
Równolegle do spotkań w Pałacu Potockich organizatorzy zapraszają do Księgarni De Revolutionibus Books&Cafe na blok wydarzeń przygotowanych wspólnie z Fundacją i Magazynem KONTENT. Blok rozpocznie rozmowa z Agatą Puwalską o jej najnowszej książce poetyckiej PARANOIA BEBOP, a następnie odbędzie się na „Kontent na stykach”, czyli kilkunastominutowe rozmowy Joanny Mueller, Edwarda Pasewicza oraz Jakuba Pszoniaka z zaproszonymi przez nich poetkami i poetami z Krakowa, których twórczość chcieliby polecić. Całość zwieńczy świętowanie piątych urodzin KONTENTU.
Jubileusz obchodzić będzie również Nagroda im. Wisławy Szymborskiej, która zostanie tego wieczora przyznana po raz dziesiąty Tym razem, jak co dwa lata, oprócz autora lub autorki najlepszego tomu poprzedniego roku nagrodzony zostanie także autor przekładu poetyckiego. Nazwisko laureata jest już znane – to tłumacz zbioru wierszy Fernanda Pessoi Heteronimy. Utwory wybrane (Wydawnictwo Lokator) Wojciech Charchalis, z którym będzie można się spotkać następnego poranka.
Niedzielni laureaci, rozmowy o pisaniu, wolności i… pamięci
Ostatni dzień festiwalu rozpocznie się spotkaniami z laureatami Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Odbędzie się także spotkanie z prof. Aleksandrem Fiutem, autorem tomu esejów Wyglądy i wglądy (Wydawnictwo Literackie), z którym porozmawia prof. Joanna Zach.
Premierowa poezja będzie miała szansę zagościć także w plenerze, a to za sprawą spotkania w Autorskiej Galerii Bronisława Chromrego – gospodarzem będzie wrocławska młodopoetycka grupa Permutacje w składzie: Karolina Kapusta, Kamil Kawalec, Maciej Konarski, Sonia Nowacka, Lula Sarnia i Jakub Sęczyk. Podczas wieczoru publiczność będzie miała szansę spotkać się również z Pawłem Kusiakiem, Agatą Jabłońską i Mateuszem Żaboklickim.
W niedzielne popołudnie nie zabraknie rozmów o pisaniu i wolności, a to za sprawą debaty Pisarka na wojnie, w której udział wezmą Maryja Martysiewicz, białoruska poetka (przekład jej wierszy na język polski ukaże się nakładem Wydawnictwa Pogranicze), a także Oksana Zabużko, ukraińska pisarka i eseistka, autorka wydanej ostatnio Planety Piołun. Autorki porozmawiają o (nie)przekładalności doświadczenia przemocy na język literatury i (nie)słyszalności.
Symbolicznym zakończeniem festiwalu będzie wieczór czytania wierszy Adama Zagajewskiego, wybitnego krakowskiego poety, który był członkiem Rady Programowej oraz stałym gościem Festiwalu Miłosza. Poezję autora przypomni publiczności wybitna aktorka Maja Komorowska.
Wystawa, spacer, warsztaty, czyli okołopoetyckie spotkania dla każdego
Jak co roku Festiwal Miłosza zaprasza na spotkanie z pracą tłumacza, bez której poetycki dialog między językami i kulturami byłby niemożliwy. W piątek o godz. 11.30 Aneta Kamińska poprowadzi ukraińskie warsztaty translatorskie Przekładać wojnę – o tłumaczeniu nowej poezji ukraińskiej prosto z okopów, schronów i pociągów ewakuacyjnych, o tym, jak na przekład wpływa historia i polityka, o radzeniu sobie z trudnościami i emocjami. Tego samego dnia o godz. 13.00 odbędą się angielskie warsztaty translatorskie z Krystyną Dąbrowską. Uczestnicy będą przekładać wiersz zmarłego w 2016 roku poety Maxa Ritvo z tomu Four Reincarnations oraz wiersz Natalie Diaz, laureatki Nagrody Pulitzera, ze zbioru When My Brother Was an Aztec. Na oba warsztaty obowiązywały zapisy mailowe do 5 lipca.
Z kolei dzień wcześniej, w czwartek o godz. 10.00, w ramach współpracy z Instytutem Cervantesa odbędą się warsztaty translatorskie z języka hiszpańskiego pt. Tłumaczymy José Hierro prowadzone przez Martę Eloy Cichocką oraz Marię Filipowicz-Rudek. Wydarzenie jest częścią obchodów setnej rocznicy urodzin hiszpańskiego poety José Hierro (1922–2002). Obowiązują zapisy poprzez formularz zgłoszeniowy.
6 i 9 lipca (środa i sobota) w ramach pasma towarzyszącego odbędą się miejskie spacery poetyckie dla najmłodszych i ich opiekunów. Poetyckie kamienice, poetyckie opowieści i kilka niespodzianek. Środowy spacer będzie tłumaczony na język migowy. Wstęp wolny, obowiązują wejściówki: kbfbilety.krakow.pl.
Podczas festiwalu (od 7 do 10 lipca) w Pałacu Potockich można będzie oglądać ekspozycję poświęconą życiu i twórczości Seamusa Heaneya – wybitnego irlandzkiego poety, laureata Nagrody Nobla, twórcy zaprzyjaźnionego z Wisławą Szymborską i Czesławem Miłoszem. Wystawa została przygotowana przez Ambasadę Irlandii w Polsce.
FB Miłosz Festival: https://www.facebook.com/FestiwalMilosza
Pałac Potockich: https://www.facebook.com/PalacPotockichKrakow