Aktualności
Zakończyła się trzecia edycja konkursu Jasnowidze, równie udana, bogata i inspirująca jak poprzednie. Zgłoszono w niej 530 prac z 35 krajów świata: 370 z Polski i aż 160 z zagranicy! Nadesłane projekty reprezentowały pełen przekrój stylów, konwencji i gatunków książki ilustrowanej dla dzieci, a ich twórcy wykazali się ogromną kreatywnością.
W dniach od 25 lutego do 1 marca 2019 w Nowej Palmiarni w Łazienkach Królewskich w Warszawie odbyły się obrady jury konkursowego. Projekty oceniały dwie niezależne komisje, które przyznały nagrody i wyróżnienia.
Jury międzynarodowe w składzie: Rotraut Susanne Berner, Bernardo P. Carvalho, Anna Maria Czernow i Piotr Karski przyznało jedną nagrodę główną w wysokości 2500 euro oraz trzy równorzędne wyróżnienia.
Nagroda główna:
„Daj mi spokój”, Ania Gawron, Polska
Wyróżnienia:
- „Grandpa's Fantastic Garden” („Fantastyczny ogród dziadka”), Wei Fu, Tajwan
- „Ogłoszenia dzieci, niedzieci, stworzeń i rzeczy”, tekst: Dorota Kassjanowicz, ilustracje: Paulina Daniluk, Polska
- „Pan Plama”, Dominik Nawrocki, Polska
Werdykt jury międzynarodowego
Konkurs Jasnowidze kolejny raz postawił przed gremium jurorskim trudne zadanie: z kilkuset różnorodnych projektów trzeba wybrać zaledwie kilka. Naszą uwagę w tegorocznej edycji zwróciła niewielka liczba propozycji lekkich, zabawnych, humorystycznych, większość projektów utrzymana była w nastroju poważnym, często otwarcie moralizującym, czemu sprzyjały poruszane przez twórców tematy, w większości trudne lub nostalgiczne. Analizując nadesłane prace, zwracaliśmy przede wszystkim uwagę na balans między ilustracjami, projektem graficznym, tekstem oraz konstrukcją opowieści, według nas właśnie ta trudna do uzyskania równowaga tworzy właściwą narrację w książce ilustrowanej. Po długiej i pełnej zwrotów akcji dyskusji zdecydowaliśmy się przyznać jedną nagrodę główną i trzy równorzędne wyróżnienia.
Nagroda główna: „Daj mi spokój” Ani Gawron
„Daj mi spokój” Ani Gawron wyróżnia się właśnie tą niezbędną w książce ilustrowanej równowagą między poszczególnymi elementami. Jury zachwyciła konsekwentna forma graficzna – ograniczenie do trzech kolorów oraz prostota ilustracji w połączeniu ze sprawnym warsztatem. Dzięki redukcji środków wyrazu narracja jest czysta i mocna, znakomicie dopasowana do wyrazistej sylwetki głównej bohaterki. Uwagę zwraca ciekawa typografia, komiksowe dymki sugerują bezpośrednie zwracanie się do czytelnika. Tekst w inteligentny sposób wykorzystuje paradoks językowy słowa „spokój”, ze swadą buduje na nim niebanalną historię.
„Daj mi spokój” to jeden z niewielu konkursowych projektów posługujących się humorem i groteską. Zachęca do pracy interpretacyjnej, stawiając pytanie o bycie rodzicem i dzieckiem w nowoczesnym, pozbawionym dydaktyzmu kontekście.
Wyróżnienie: „Pan Plama” Dominika Nawrockiego
Zaletą tego interesującego projektu są ilustracje: proste, swobodne, niewymuszone, a przy tym profesjonalne. Spodobała nam się historia – trafnym pomysłem jest postawienie abstrakcyjnego tytułowego bohatera w uniwersalnej sytuacji poszukiwania własnego miejsca w świecie. Perypetie zabawnego Plamy subtelnie uwydatnia dyscyplina kolorystyczna i efekt „przybrudzenia” stron. Poprawić należałoby typografię oraz nieco monotonną kompozycję.
Wadą projektu jest brak jakościowej równowagi między ilustracjami a tekstem – zbyt ciężkim, przesadnie filozofującym – który nie koresponduje z zabawną lekkością ilustracji. Za wiele też w nim objaśniania, przez co czytelnik dostaje mało przestrzeni dla interpretacji i wyobraźni.
Wyróżnienie: „Ogłoszenia dzieci, nie dzieci, stworzeń i rzeczy” z tekstem Doroty Kassjanowicz i ilustracjami Pauliny Daniluk
„Ogłoszenia…” zwróciły naszą uwagę ciekawą koncepcją zabawnych anonsów, zapraszającą młodego czytelnika do kreatywności i wymyślania kolejnych, własnych już propozycji. Zgrabne teksty dobrze komponują się z wyrazistymi, graficznymi, energicznymi ilustracjami. Spodobał nam się dobór kolorów, fantazyjność wzorów i figlarność zabawnych szczegółów, a także dobre rozwiązanie typograficzne.
Popracować można by nad niewielkim zróżnicowaniem postaci i przytłaczającym w skali całego projektu wypełnieniem stron. Niewielkie zróżnicowanie charakteryzuje też ogólna koncepcja projektu – strona po stronie to kolejne wcielenie jednego pomysłu, co nie sprzyja dynamice książki.
Wyróżnienie: „Grandpa’s Fantastic Garden” Wei Fu
Gdyby w konkursie Jasnowidze nagradzane były wyłącznie ilustracje, „Grandpa’s Fantastic Garden” prawdopodobnie dostałby pierwszą nagrodę. Na szczególną uwagę zasługuje znakomity warsztat Wei Fu. Artystce udało się stworzyć skomplikowany, nastrojowy, subtelny świat, który zaprasza czytelnika do eksploracji urokliwych szczegółów.
Do wad projektu należy brak rozwiązań typograficznych – w obrębie ilustracji nie przewidziano miejsca na tekst. Nasze wątpliwości budzi również sama historia, która sprawia wrażenie pretekstowej, tekst jakościowo kontrastuje wręcz z koncepcją wizualną.
***
Jury Wydawnictwa Dwie Siostry w składzie: Ewa Stiasny, Jadwiga Jędryas i Maciej Byliniak przyznało nagrodę główną, trzy równorzędne wyróżnienia oraz jedno wyróżnienie specjalne.
Nagroda główna:
„Bestiarium Amadeusza Foczki”, tekst: Maria Sternicka-Urbanke, ilustracje: Justyna Sokołowska, Polska
Wyróżnienia:
- „A moja ciocia mieszka w Australii”, tekst: Lidia Iwanowska-Szymańska, ilustracje: Zofia Zaccaria, Polska
- „Pion | Poziom”, tekst: Bartosz Sztybor, ilustracje: Łukasz Golędzinowski, Polska
- „Where Is My Next Home?” („Gdzie będzie mój następny dom?”), Janas Lau, Wielka Brytania
Wyróżnienie specjalne za POP-UP:
„Tajemnicza historia znikających skarpet” Karolina Jakubowska, Polska
Werdykt jury Wydawnictwa Dwie Siostry
W trzeciej edycji konkursu Jasnowidze jednogłośnie postanowiliśmy wyróżnić pięć prac konkursowych. Przyznaliśmy jedną nagrodę główną w postaci wydania książki, trzy równorzędne wyróżnienia honorowe i jedno wyróżnienie specjalne.
Nagrodę główną otrzymuje projekt „Bestiarium Amadeusza Foczki” Marii Sternickiej-Urbanke (tekst) i Justyny Sokołowskiej (ilustracje). Zwrócił on naszą uwagę od początku prac konkursowych, jest bowiem równie wyrazisty jak tytułowy bohater: zwierzęcy fryzjer o dwoistej, foczo-bobrzej naturze. Dowcipny koncept został tu zrealizowany z wielką warsztatową biegłością. Zarówno tekst, jak i projekt graficzny reprezentują wysoki, profesjonalny poziom. Problem dwoistości natury i poszukiwania własnej tożsamości został podjęty z ujmującym luzem, bez cienia dydaktycznej sztywności. Co ciekawe, sam ten projekt także ma dwoistą naturę. Jeden z jej aspektów przejawia się w gotowych ilustracjach. Drugi – w szkicach zawartych w storyboardzie, które ujęły nas w co najmniej równym stopniu. Szkice te mają zupełnie inny charakter od końcowych rozkładówek, a przy tym dorównują im graficzną siłą i wyrazistością. Być może – podobnie jak w opowiedzianej przez autorki historii – podczas dalszej pracy nad projektem najlepszym rozwiązaniem okaże się droga mniej oczywista niż prosty wybór którejkolwiek z tych dwóch tożsamości jako właściwej i ostatecznej. Nie mamy jednak wątpliwości, że jest to materiał na wyjątkową książkę.
Pierwsze wyróżnienie honorowe przyznajemy projektowi „A moja ciocia mieszka w Australii” Lidii Iwanowskiej-Szymańskiej (tekst) i Zofii Zaccarii (ilustracje). Autorki zaproponowały spójny, przekonujący pomysł na książkę obrazkową przedstawiającą dzieciom Australię – intrygujący kraj, w którym życie toczy się do góry nogami . Prosty, niepozbawiony poczucia humoru tekst ma formę rozmowy mamy i córki o cioci mieszkającej na antypodach. Ta dialogowa formuła znakomicie współgra z pomysłem kompozycyjnym polegającym na kontrastowym zestawieniu odpowiadających sobie obrazów rzeczywistości polskiej i australijskiej. Dużym atutem projektu są malarskie ilustracje: subtelne, nastrojowe i z wielką sugestywnością oddające atmosferę dwóch przedstawianych światów. Całość zapowiada się obiecująco.
Drugie wyróżnienie honorowe otrzymuje projekt „Pion | Poziom” Bartosza Sztybora (tekst) i Łukasza Golędzinowskiego (ilustracje). Choć pojęcia pionu i poziomu w pierwszej chwili kojarzą się raczej ze słownikiem murarza niż dziecka, ten projekt udowadnia, że poczucie humoru połączone z talentem graficznym nawet cegłę zamieniłoby w złoto. A już na pewno – w udaną książkę dla dzieci. Projekt urzekł nas graficznym dowcipem i inteligentną zabawą jednym z najbardziej podstawowych parametrów książki: orientacją przestrzenną tekstu i ilustracji. Ze względu na ogromną prostotę wydaje nam się znakomitym materiałem na kartonową książkę dla najmłodszych – do oglądania i czytania w pionie i w poziomie.
Trzecie równorzędne wyróżnienie honorowe przyznajemy projektowi pod tytułem „Where Is My Next Home?” autorstwa Janas Lau. Zwrócił on naszą uwagę jako jeden z najbardziej skończonych projektów nadesłanych na konkurs – mamy tu bowiem do czynienia z gotową książką obrazkową. Rozgrywa się ona Hongkongu, mówi jednak o sprawach uniwersalnych: o tym, czym jest dom, i co się dzieje, gdy trzeba go opuścić. Poruszająca historia oparta na rzeczywistych doświadczeniach wielu hongkońskich rodzin opowiedziana jest za pomocą zwięzłego tekstu i realistycznych, pełnych szczegółów ilustracji, które są wielką siłą tej książki. Za ich sprawą czytelnik od pierwszej strony zanurza się w bogaty, wyrazisty i niezwykle realny świat. Obejmuje on zarówno wielką, zatłoczoną metropolię, pełną zaniedbanych wieżowców i ciasnych mieszkań, jak i zanurzoną w zieleni wieś, gdzie dochodzą do głosu potężne siły natury. Przede wszystkim jednak jest to intymny świat ośmioletniego bohatera i jego bliskich, do którego czytelnik zostaje dopuszczony niemal jak członek rodziny.
Wyróżnienie specjalne otrzymuje projekt Karoliny Jakubowskiej „Tajemnicza historia znikających skarpet”. To gotowa, efektowna książka rozkładanka (pop-up), w której autorka wykazała się wielką biegłością techniczną i wyjątkową wyobraźnią przestrzenną. Pomysłowość i różnorodność zastosowanych rozwiązań technicznych, znakomicie zintegrowanych z treścią książki, zrobiły na nas tak duże wrażenie, że postanowiliśmy docenić ten projekt specjalnym wyróżnieniem, mimo że jego estetyka jest dość odległa od profilu estetycznego naszego wydawnictwa.
Serdecznie gratulujemy autorkom nagrodzonej pracy oraz twórcom wyróżnionych projektów i dziękujemy wszystkim uczestnikom konkursu.
***
Jury Wydawnictwa Dwie Siostry wybrało także 40 najciekawsze projekty, które, wraz z pracami laureatów, zostaną zaprezentowane na wystawie pokonkursowej.
Wernisaż wystawy odbędzie się w czwartek 23 maja 2019 o godzinie 18.30 w Galerii Milano (Rondo Waszyngtona 2a, Warszawa). Wystawę prac pokonkursowych będzie można tam podziwiać do 3 czerwca.
Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej konkursu: http://www.wydawnictwodwiesiostry.pl/jasnowidze_2018/
Trzecia edycja międzynarodowego konkursu na projekt ilustrowanej książki dla dzieci JASNOWIDZE 2018 otrzymała dofinansowanie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.