Aktualności
Zmarła Jolanta Brach-Czaina, profesor filozofii, feministka, autorka i współautorka wielu książek z estetyki, filozofii, sztuki, kultury i antropologii.
Jolanta Brach-Czaina studiowała fizykę i filozofię w Warszawie, a także reżyserię teatralną w Paryżu. Była profesorką, filozofką, kulturoznawczynią. Główne nurty zainteresowań Brach-Czainy to filozofia sztuki oraz filozofia istnienia. Wykładała na Uniwersytecie w Białymstoku. Pracowała również na SWPS w Warszawie.
Jej wydany w 1992 esej „Szczeliny istnienia” był wydarzeniem literackim najwyższej rangi. Entuzjastycznie odebrany przez krytyków i wyróżniony nagrodą Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek cieszył się ogromnym zainteresowaniem publiczności. Czytelnicy przyjmowali tę książkę w sposób niezwykle osobisty. Wydawało się, że przemawia ona różnymi językami egzystencji, że opisuje rozmaite doświadczenia - matki, więźnia, ofiary, umierającego i przychodzącego na świat. W istocie esej Brach-Czainy mówił o egzystencji, o tym, co znaczy, że coś jest, że jestem, że ktoś jest. Być - to według autorki podejmować wysiłek istnienia. Porządkować. Krzątać się. Troszczyć się i zabiegać. W perspektywie egzystencjalnej ciekawy jest nie tylko wysiłek intelektualny, wysiłek pisarza i filozofa. Ciekawa jest także codzienna egzystencja, zwyczajne bycie. W ten sposób dowartościowane zostało to, co zwykle uchodzi obserwacji: codzienna krzątanina, sfera działań podejmowanych przez zwykłych ludzi, wysiłek kobiety.
Książkę Brach-Czainy nazwano „biblią feminizmu”, w kręgu badań feministycznych pełniła ona rolę intelektualnego bodźca. Esej okazał się inspirujący także dla refleksji historycznoliterackiej. Dzięki niemu wydobyto na światło dzienne egzystencjalne przesłanie poezji Różewicza i Białoszewskiego. Książka Brach-Czainy to jedna z najważniejszych prac ostatniego półwiecza. To kongenialne połączenie filozoficznej precyzji i poetyckiego słowa, intelektualnej nośności i literackiego uniwersalizmu – słowem arcydzieło.
Jolanta Brach-Czaina odeszła we wtorek 16 marca.