Aktualności
Laureatem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2019 został pisarz Georgi Gospodinov. Jury doceniło go za „Fizykę smutku”. – To bułgarskie „Sto lat samotności” – mówi o książce Urszula Glensk, jedna z jurorek. Pierwszy bułgarski zdobywca Angelusa poza statuetką otrzymał też nagrodę pieniężną – czek na kwotę 150 tys. złotych.
Nagrodę laureatowi podczas gali we wrocławskim Teatrze Muzycznym Capitol wręczył prezydent Wrocławia Jacek Sutryk.
Urodzony w 1968 roku Georgi Gospodinow to jeden z najchętniej tłumaczonych na języki obce prozaików i poetów bułgarskich, którego twórczość omawiana jest na łamach tak prestiżowych tytułów jak m.in. „The New York Times” czy „The New Yorker”. W ojczyźnie wydał dotąd 7 książek poetyckich i 8 prozatorskich, w tym „Fizykę smutku”. To powieść, której pierwszy nakład rozszedł się w przeciągu zaledwie trzech tygodni. W Polsce tę książkę w roku 2018 wydało Wydawnictwo Literackie w przekładzie Magdaleny Pytlak.
Jak mówił autor podczas spotkania z nominowanymi do Angelusa, „Fizyka smutku” powstała jako próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego Bułgaria uchodzi za jeden z najsmutniejszych krajów na świecie. – Dzieje wielopokoleniowej rodziny wpisują się w niej w losy Europy Środkowo-Wschodniej, a nad wszystkim metaforycznie unosi się postać greckiego Minotaura – można przeczytać w opisie książki, której autor z empatią traktuje zarówno swoich bohaterów, jak i mitologicznego potwora.
– Gospodinow zachęca do ponownego zastanowienia się nad sensem mitu o Minotaurze i pozwala zrozumieć, że potwór w istocie jest ofiarą. W tej prozie realia bułgarskiego życia zostały tak rozmyślnie zuniwersalizowane, że mogą stać się zupełnie bliskie polskiemu czytelnikowi, który przy okazji może dowiedzieć się, dlaczego na Bałkanach połykano żywe ślimaki... – mówi o książce Urszula Glensk, jedna z jurorek Angelusa. I dodaje, że to bułgarskie „Sto lat samotności”.
Laureatką Angelusa została też Magdalena Pytlak, autorka przekładu „Fizyki smutku”. Nagroda pieniężna towarzysząca temu wyróżnieniu to 20 tys. złotych.
Nagrodę przyznało jury w składzie: Mykoła Riabczuk (przewodniczący), Marcin Cieński, Urszula Glensk, Ryszard Krynicki, Anna Nasiłowska, Małgorzata Szpakowska oraz Piotr Śliwiński. W niedzielę, 20 października, o godz. 12 w Klubie Proza (Przejście Garncarskie 2, II piętro) odbędzie się spotkanie z nagrodzonym pisarzem. Wstęp wolny.
Trzecim laureatem sobotniego wieczoru został ukraiński pisarz Jurij Wynnyczuk, który za powieść „Tango śmierci” otrzymał Nagrodę im. Natalii Gorbaniewskiej. Przyznawane od pięciu lat wyróżnienie upamiętnia zmarłą w 2013 roku rosyjską poetkę i dziennikarkę, pierwszą przewodniczącą jury Angelusa. Laureata nagrody wskazują czytelnicy poprzez internetowe głosowanie.
„Tango śmierci” to opowieść o wielokulturowości Lwowa, którą przerywa druga wojna światowa. Opowiedziana została w niej dramatyczna historia prawdziwej przyjaźni Polaka, Ukraińca, Żyda i Niemca, a autor wzmocnił tę historię poczuciem humoru. – To książka zaskakująca. Kiedy myślałem, że nie mam już ochoty czytać kolejnej historii o Lwowie, idealizującej to miasto i jego wielokulturowość, otrzymałem opowieść wciągającą, wręcz pasjonującą. Polski czytelnik otrzymuje tu zupełnie inną perspektywę spojrzenia na Lwów oraz bardzo współczesnego, houellebecqowskiego wręcz bohatera – mówi Piotr Śliwiński, juror Angelusa.
14. edycja Angelusa ma wyjątkowo międzynarodowy charakter. O nagrodę walczyło siedem książek, których twórcami są pisarki i pisarze z Austrii, Bułgarii, Czech, Ukrainy, Niemiec i Rosji. Po raz pierwszy w historii Angelusa w finale nie ma książki polskiej.
Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus przyznawana jest we Wrocławiu od 2006 r. za wydaną po polsku książkę prozatorską autorstwa pisarzy z Europy Środkowej, którzy podejmują w swoich dziełach tematy najistotniejsze dla współczesności, zmuszają do refleksji, pogłębiają wiedzę o świecie innych kultur. Nagrodę stanowi czek na kwotę 150 000 zł ufundowany przez prezydenta Wrocławia oraz statuetka autorstwa Ewy Rossano. Wśród dotychczasowych laureatów znaleźli się m.in. Swietłana Aleksijewicz, Jurij Andruchowycz, Martin Pollack i Serhij Żadan oraz w 2018 roku Maciej Płaza – pierwszy nagrodzony Polak w historii nagrody.
Od 2010 r. Angelus przyznawany jest także dla tłumaczki lub tłumacza (nagroda w wysokości 20 000 zł) – otrzymuje ją autorka lub autor przekładu zwycięskiej książki w przypadku, gdy Angelusem nagrodzona zostaje książka zagraniczna. Z kolei w momencie, gdy Angelusem nagrodzona zostaje książka polska, nagroda za przekład trafia w ręce wskazanej przez jury tłumaczki lub tłumacza spośród grona osób tłumaczących zakwalifikowane do finału książki
Fundatorem nagród jest miasto Wroclaw. Organizatorem Literackiej Nagrody Europy Środkowej jest Wrocławski Dom Literatury.
[źródło: tuwroclaw.com]