Instytut Książki

Laureat Nagrody Nobla i dwukrotny zdobywca Nagrody Bookera, jeden z najwybitniejszych współczesnych pisarzy John Maxwell Coetzee odbierze 23 października w Katowicach doktorat honoris causa Uniwersytetu Śląskiego.

Jak przekazał we wtorek PAP organizujący wydarzenie dr Marek Pawlicki z zakładu studiów postkolonialnych i literatur podróżniczych Uniwersytetu Śląskiego, przyznanie Coetzeemu doktoratu honoris causa przez tę uczelnie jest wyrazem uznania dla jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy, którego twórczość przyrównywana jest do dzieł jego wielkich poprzedników: Josepha Conrada, Franza Kafki, Samuela Becketta czy Roberta Musila.

„Wyróżnienie go tym tytułem stanowi podkreślenie wkładu, który wniósł w literaturę światową jako wielki pisarz i humanista, wrażliwy na takie problemy społeczne jak ubóstwo, wykluczenie, przemoc, wpływ represyjnych aparatów politycznych na jednostkę, wolność słowa oraz prawa zwierząt” - podkreślił Pawlicki.

W laudacji prof. Zbigniew Białas zwróci się do noblisty słowami: „Przyznając Ci, Profesorze, najwyższą godność akademicką - doktorat honorowy - społeczność Uniwersytetu Śląskiego chyli czoła przed Twoimi znakomitymi i wiekopomnymi dokonaniami na niwie literatury, przed mistrzostwem Twojego warsztatu i głębokością Twojej myśli, składa hołd Twojej mądrości i przenikliwości, ale jednocześnie przyznając tę godność Tobie, Profesorze - sprawia i sobie przepiękny prezent na zwieńczenie i ukoronowanie jubileuszu 50-lecia istnienia naszej Uczelni”.

Urodzony w Południowej Afryce w 1940 r., Coetzee wydał dotąd szesnaście powieści, z których wiele zostało wyróżnionych prestiżowymi nagrodami. Jest pierwszym autorem, który dwukrotnie zdobył brytyjską Nagrodę Bookera, przyznawaną co roku dla najlepszej powieści w języku angielskim; Coetzee otrzymał ją w 1983 r. za „Życie i czasy Michaela K.” oraz w 1999 r. za „Hańbę”.

W 1987 r. przyznano mu Nagrodę Jerozolimską, natomiast w 1988 r. został włączony do grona najważniejszego angielskiego stowarzyszenia literatów, The Royal Society of Literature. W 2003 r. Coetzee otrzymał literacką Nagrodę Nobla za całokształt twórczości.

W swoim oświadczeniu Komitet Noblowski zwrócił uwagę na istotny wymiar etyczny jego twórczości, podkreślając, że nagroda Nobla została przyznana pisarzowi, który „w niezliczonych odsłonach portretuje przedziwne uwikłanie outsidera”. Dzieła noblisty zostały wyróżnione również za „starannie przemyślaną budowę, wymowne dialogi oraz analityczną błyskotliwość”.

Uniwersytet Śląski przypomina, że Coetzee jest nie tylko pisarzem, ale też krytykiem literackim oraz tłumaczem. Karierę uniwersytecką zaczął od doktoratu na temat prozy Samuela Becketta, który obronił na Uniwersytecie w Austin w Teksasie w 1968 r. Po trzech latach pracy na uniwersytecie w Nowym Jorku, powrócił do Południowej Afryki, gdzie na Uniwersytecie w Kapsztadzie objął stanowisko profesora literatury, jednocześnie wykładając gościnnie w Stanach Zjednoczonych na Uniwersytecie Harvarda, Uniwersytecie Stanforda oraz Uniwersytecie w Chicago.

Po odebraniu literackiej Nagrody Nobla, przeniósł się na Uniwersytet w Adelajdzie w Australii, gdzie jest profesorem literatury oraz honorowym patronem nowo utworzonego centrum badawczego jego imienia (The J.M. Coetzee Centre for Creative Practice).

Spośród uniwersytetów, które uhonorowały Coetzeego doktoratem honoris causa, są uczelnie w Południowej Afryce (Uniwersytet Rhodes w Grahamstown), w Europie (Uniwersytet w Oksfordzie, Amerykański Uniwersytet w Paryżu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Australii (Uniwersytet La Trobe w Melbourne, Uniwersytet w Adelajdzie), Stanach Zjednoczonych (Uniwersytet w Teksasie) oraz Południowej Ameryce (Universidad Iberoamericana w Meksyku).

Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego, z udziałem pisarza, odbędzie się 23 października na wydziale prawa i administracji tej uczelni. Wniosek rady wydziału filologicznego w tej sprawie został zatwierdzony przez Senat Uniwersytetu Śląskiego 26 czerwca br.

22 października zaplanowano otwarte spotkanie autorskie z Coetzeem w sali rady wydziału filologicznego Uniwersytetu Śląskiego o godz. 17. Wybitny pisarz przeczyta fragment swojej powieści i będzie podpisywał książki.

[źródło: PAP, Mateusz Babak]