Aktualności

15.09.2006

Goście festiwalu Pora Prozy 2

Gwiazdą tegorocznego festiwalu jest Sir Vidiadhar Surajprasad Naipaul, laureat literackiej nagrody Nobla za rok 2001.

V.S. Naipaul urodził się w 1932 r. na Trynidadzie, w niewielkim miasteczku rolniczym o nazwie Chaguanas, jako potomek emigrantów przybyłych z Indii w początkach XX w. Mając osiemnaście lat wyjechał do Anglii i rozpoczął w Oksfordzie studia anglistyczne. Od połowy lat pięćdziesiątych pracował jako wolny strzelec w BBC. Wiele czasu poświęcił wówczas studiowaniu historii swojej rodzimej wyspy, szczególnie okresu kolonialnego. Dużo też podróżował: zwiedził Azję, Afrykę oraz Amerykę Południową i Środkową, zwłaszcza Karaiby, badając dzieje tego regionu. Od trzydziestu lat mieszka w Wiltshire, niedaleko Stonehenge (Wielka Brytania).

W swoich pierwszych powieściach (Masażysta cudotwórca, Wybory w Elwirze, Miguel Street, Dom pana Biswasa) poruszał problematykę pogranicza ras i kultur w posiadłościach rozpadającego się w XX w. imperium brytyjskiego. Później, m.in. w powieściach: Marionetki, Partyzanci, Zakręt rzeki zajmował się sprawami polityki. Ostatnie jego książki (The Enigma of Arrival, A Way in the World, Pół życia, Noir sur Blanc 2004) mają charakter autobiograficzny. Pisarz jest również autorem cenionych opowiadań i esejów.

„Jestem pisarzem intuicyjnym - mówi o sobie. (...) - Za każdym razem moim celem było napisanie książki, stworzenie czegoś, co będzie można łatwo i z zainteresowaniem przeczytać. Na każdym etapie mogłem pracować tylko na obszarze wyznaczonym przez moją wiedzę, wrażliwość, talent i obraz świata. Rozwijały się one z książki na książkę. Musiałem oczyścić swój świat, wyjaśnić go dla siebie samego.”

Drugim gościem zagranicznym będzie znakomity hinduski pisarz Tarun J. Tejpal.

Tarun J. Tejpal [czyt. Tarun Dź. Tedźpal] od ponad dwudziestu lat pracuje jako dziennikarz. Jest redaktorem naczelnym „Tehelki”, ogólnonarodowego tygodnika w Indiach. W 2002 roku „Business Week” uznał go za jednego z pięćdziesięciu działaczy, mających wpływ na zmiany w Azji. Mieszka w New Delhi z żoną i dwiema córkami.

Tarun J. Tejpal jest dziennikarzem i wydawcą. W ciągu swojej 22-letniej kariery wydawał mi. in. „Outlook”, jedną z najważniejszych gazet w Indiach. Pisywał również do “The Guardian”, “The Paris Review” i “The Financial Times”.

W marcu 2000 roku opuścił „Outlook”  i zaczął tworzenie  internetowego portalu publicystycznego Tehelka.com, który stał się znany dzięki wnikliwym śledztwom dziennikarskim. W 2001 roku „Asiaweek” uznała Tejpala  za jedną z 50 najbardziej wpływowych i opiniotwórczych osób w Indiach.

Jego pierwsza powieść – Alchemia pożądania – stała się wielką sensacją literacką i natychmiast doczekała się licznych przekładów.

Alchemii pożądania:

Nareszcie mamy nową powieść, błyskotliwą i oryginalną, która przychodzi do nas z Indii.V.S. Naipaul (nagroda Nobla 2001)

Wspaniale odmalowane Indie to tło Alchemii pożądania, której akcja rozgrywa się na przełomie wieków i opowiada historię pary młodych ludzi, biednych jak myszy kościelne, ale bezgranicznie w sobie zakochanych. Zakochani w sobie bez pamięci, przenoszą się z małej mieściny do dużego miasta, gdzie mężczyzna, który marzy o zostaniu pisarzem, pracuje gorączkowo nad powieścią i odrywa się od pracy jedynie po to, by zaspakajać niepohamowane pożądanie, jakie budzi w nim piękna żona.

Kochankom trafia się okazja opuszczenia miasta, jadą do otoczonego mgłami podnóża Himalajów i wprowadzają się do zrujnowanego starego domu, który, jak mają nadzieję, stanie się przybytkiem ich miłości. Początkowo oddają się miłości fizycznej z bezgraniczną intensywnością. Jednak w trakcie odnawiania domu zostają znalezione dzienniki jego pierwszej mieszkanki — amerykańskiej podróżniczki - narrator zaś nie może się im oprzeć, coraz bardziej oddala się od żony i zagłębia w inny świat i inny czas. Kiedy miłość przestaje być najważniejsza w jego życiu, mężczyzna powoli odkrywa ciemne tajemnice w samym jądrze jej historii, aż do chwili, gdy szokująca prawda wychodzi na jaw, a wszystkie pewniki obracają się wniwecz.

Odkrywcza i wartko przedstawiona fabuła Alchemii miłości, skrząca się pomysłami, z bohaterami zapadającymi w pamięć, jest hołdem złożonym chaotycznemu duchowi kraju w czasie wielkich zmian. To także głęboko zmysłowe i wzruszające, a przy tym jasno opisane i wnikliwe spojrzenie na skomplikowane relacje pomiędzy kobietą i mężczyzną, ambicją i miłością. To wybitna powieść napisana przez człowieka, który stał się jednym z najważniejszych przedstawicieli swego pokolenia.

Festiwal gościć będzie także Paulo Linsa z Brazylii, autora znakomitej i wstrząsającej powieści Miasto Boga.

Paulo Lins urodził się w Rio de Janeiro w 1958 roku. Poeta, bojownik ruchu poezji niezależnej, absolwent literatury Uniwersytetu Federalnego w Rio de Janeiro. W latach 1986–1993 brał udział w badaniach antropologicznych na temat przestępczości w fawelach Rio de Janeiro. Jako czarnoskóry, który wychowywał się w Mieście Boga, Lins miał szczególną łatwość w nawiązywaniu kontaktów z przestępcami i zwykłymi mieszkańcami dzielnicy. Zebrany przez lata materiał oraz własne wspomnienia stały się impulsem do napisania Miasta Boga.

O powieści Miasto Boga:

Kilkadziesiąt lat temu rząd brazylijski zadecydował, że napływająca do rajskiego Rio de Janeiro ludność wiejska zakłóca porządek skwerów i plaż karnawałowego miasta. Rozpoczęły się przesiedlenia do oddalonej od centrum miasta faweli; trudno nazwać to miejsce dzielnicą, nie sposób nazwać domami, pomieszczeń, w których przyszło ludziom mieszkać. Naiwni byli ci, którzy uwierzyli, że będzie im dobrze. Zepchnięci na margines życia, pozbawieni perspektyw, sposobem życia uczynili przemoc.

Wstrząsająca opowieść o mieszkańcach Miasta Boga: miejsca skąpanego we krwi, powstawała niejako na marginesie badań antropologicznych Alby Zaluar, w trakcie realizacji projektów badawczych „Przemoc i przestępczość w Rio de Janeiro”. Uczestniczył w nich Paulo Lins, który w swej na poły reporterskiej, na poły lirycznej opowieści wykorzystał materiały z wywiadów i artykułów naukowych. Siłą tej opowieści jest brutalna szczerość, wręcz namacalna duszna aura dzielnicy, w której przez pewien czas mieszkał autor. Niedawno na polskich ekranach gościł głośny film Kátii Lund i Fernanda Meirellesa oparty na książce Paulo Linsa – kilka migawek wyjętych z powieści.