Aktualności

13.10.2014

Festiwal Themersonów

Światowa prapremiera perkusyjnej kompozycji Piotra Wróbla opartej na operze Stefana Themersona pt. "Św. Franciszek i wilk Gubbio, czyli kotlety św. Franciszka" zainauguruje 16 października w Płocku themersonowski festiwal sztuk "SkArPa".

Skomponowany przez Piotra Wróbla, aranżera i instrumentalistę, utwór noszący tytuł "Franio contra reszta świata - perkusyjne rozważania nad sytością i głodem - homage Themerson" w wykonaniu Plock Percussion Duo zostanie zaprezentowany w Muzeum Żydów Mazowieckich.

Tegoroczny, 5. Transgraniczny Festiwal Sztuk im. Stefana Themersona "SkArPa", odbywający się tradycyjne w rodzinnym mieście artysty, potrwa do 18 października.

Stefan Themerson (1910-88) to urodzony w Płocku awangardowy prozaik, poeta, twórca teorii poezji semantycznej, a także filmów eksperymentalnych, który od lat 30. XX wieku przebywał zagranicą, najpierw we Francji, a później w Wlk. Brytanii, gdzie tworzył wraz z żoną Franciszką.

"Św. Franciszek i wilk Gubbio, czyli kotlety św. Franciszka" jest dwuaktową operą semantyczną, którą Stefan Themerson napisał w 1954 r. Utwór, nawiązuje do przypowieści o oswojeniu wilka przez św. Franciszka. Przedstawia historię młodego, zbuntowanego chłopaka, który przekonuje wilka, wcześniej napadającego na owce, do założenia wytwórni konserw. To opowieść stawiająca pytania o etyczne wybory w ekstremalnych sytuacjach, czy można np. pogodzić moralność z chęcią przetrwania. 

Podczas prapremiery nawiązującej do opery kompozycji "Franio contra reszta świata - perkusyjne rozważania nad sytością i głodem - homage Themerson" wykorzystanych zostanie ponad 30 różnego rodzaju instrumentów perkusyjnych. Autor utworu Piotr Wróbel, łączy w twórczości kompozytorskiej estetykę jazzu i folku. Występował m.in. wspólnie ze Zbigniewem Namysłowskim, Gary Guthmanem i Herbie Hanckockiem. Jest laureatem Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego im. Krzysztofa Komedy.

Jak zapowiada Piotr Bogusław Jędrzejczak, dyrektor artystyczny Transgranicznego Festiwalu Sztuk im. Stefana Themersona "SkArPa", wydarzeniem tegorocznej edycji będzie m.in. konferencja naukowa "Common Room: sztuka, etyka i prowokacja" z udziałem m.in. Antoniego Libery, reżysera, pisarza i tłumacza, w tym znacznej części twórczości Samuela Becketta. "Konferencja nawiązuje do common room, swego rodzaju świetlicy, miejsca spotkań londyńskiej awangardy artystycznej, które Stefan Themerson i jego żona Franciszka założyli po osiedleniu się w Wlk. Brytanii. Nasz festiwalowy common room ma gościć ludzi związanych ze sztuką, a zwłaszcza z ideą sztuki Themersonów" - podkreślił Jędrzejczak. Konferencji towarzyszyć będą warsztaty teatralne.

Podczas festiwalu rozstrzygnięty zostanie konkurs "Ulica Themersonów", zorganizowany przez Płocką Galerię Sztuki dla studentów i absolwentów uczelni artystycznych. Wzięło w nim udział 17 młodych twórców z całej Polski, którzy nadesłali 44 prace, nawiązujące do twórczości Themersonów, bądź inspirujących się nią. W trakcie festiwalu odbędą się projekcje filmów Stefana Themersona i warsztaty filmowe na stole trickowym, na którym pracował artysta. Zaprezentowany zostanie również fragment odkrytego w archiwum Polskiego Radia słuchowiska na podstawie satyrycznej powieści Stefana Themersona "Wykład profesora Mma". Odbędzie się też koncert Gaby Kulki, wokalistki i autorki
tekstów.   

Stefan Themerson studiował fizykę i architekturę w Warszawie. W 1927 r. zajął się eksperymentami z fotografią i filmem, które rozwijał w latach 30. XX wieku. Powstały wtedy m.in. filmy "Apteka", "Europa" i "Przygoda człowieka poczciwego". W 1938 r. wraz z żoną Franciszką, absolwentką warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, wyjechał do Francji, gdzie w 1940 r. wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Od 1942 r., będąc już w Wlk. Brytanii, współpracował z Ministerstwem Informacji i Dokumentacji Rzeczpospolitej Polskiej w Londynie. Powstał wtedy eksperymentalny film antywojenny "Calling Mr Smith". W 1948 r. Themersonowie otworzyli w Londynie oficynę wydawniczą Gaberbochus Press, którą prowadzili do 1979 r. 

Organizatorem festiwalu "SkArPa", pod patronatem ministerstwa kultury, jest Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki. (PAP)