Aktualności
Cenne starodruki i obrazy w kolekcji Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie
Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie (Mazowieckie) wzbogaciło się o nowe eksponaty. W kolekcji znalazły się kolejne starodruki i obrazy. Placówka oprócz działalności wystawienniczej organizuje także koncerty, festiwale i spektakle.
Istniejące od ponad 60 lat Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie jest jedyną w Polsce i na świecie instytucją muzealną poświęconą wybitnemu poecie doby renesansu.
Muzeum stale powiększa swoje zbiory. Wśród ostatnich nabytków są m.in. starodruki. Znalazły się wśród nich m.in. wydania dzieł Jana Kochanowskiego z XVI, XVII i XVIII wieku, a także wydawnictwa religijne, rozprawy naukowe i literatura piękna. „Niektóre starodruki wyróżniają się bogatym zdobnictwem i piękną oprawą” – podkreślił dyr. muzeum Ireneusz Domański.
W ostatnim czasie placówka wzbogaciła się o kolejne eksponaty. Samorząd Województwa Mazowieckiego przeznaczył na ten cel 65 tys. zł. To m.in. „Statuta Regni Poloniae in Ordinem alphabeti digesta” (tł. „Statuty Królestwa Polskiego ułożone w porządku alfabetycznym”), wydane po raz pierwszy w 1570 roku, autorstwa Jana Herburta (1508-1576). Ten XVI-wieczny historyk, jako jeden z pierwszych, dokonał kompleksowego ujęcia, czyli skodyfikowania prawa staropolskiego. Herbut i Kochanowski utrzymywali bliskie kontakty.
Do czarnoleskiego muzeum trafiło także wydane w Bazylei w 1543 roku dzieło Publiusza Terencjusza „Comoediae sex elegantissimae” (tł. „Sześć najelegantszych komedii”). Prace tego rzymskiego komediopisarza (ok.195-159 p.n.e.) były dobrze znane mistrzowi z Czarnolasu. Zdaniem Domańskiego, to wydanie niezwykle ciekawe; zawiera zawierające dedykację Erazma z Rotterdamu dla Jana i Stanisława Bonerów, krakowskich patrycjuszy związanych z Czarnolasem i Janowcem poprzez rodzinę Firlejów.
W kolekcji w Czarnolesie od niedawna znajduje się także „Enchiridion Psalmorum” z 1532 roku (tł. „Podręcznik Psalmów”) Jana Compensisa (1490-1538), holenderskiego filozofa i teologa, który od 1534 roku był wykładowcą na Akademii Krakowskiej. To jedna z pierwszych łacińskojęzycznych parafraz psalmów, którą dokładnie przestudiował Jan Kochanowski, przystępując do pracy nad własnym, polskim już przekładem „Psałterza Dawidów”.
Dyrektor muzeum podkreślił, że dzięki najnowszym zakupom, w Czarnolesie powstaje kolekcja portretów dawnych właścicieli miejscowych dóbr z rodziny książąt Jabłonowskich herbu Prus III. W zbiorach są obecnie trzy portrety przedstawicieli rodu: Józefa Aleksandra Jabłonowskiego, właściciela Czarnolasu w latach 1761-1777, jego córki Teofili Jabłonowskiej Sapiehy oraz obraz przedstawiający Jadwigę z Jabłonowskich Lubomirską (1819-1894), córkę Teresy z Lubomirskich Jabłonowskiej i Maksymiliana Jabłonowskiego – właścicieli Czarnolasu w latach 1834-1847.
W marcu muzeum kupiło również miedzioryt „Unia Lubelska 1569”, według obrazu Jana Matejki, autorstwa Henryka Redlicha (1838-1874). Grafika ta uzupełni tematycznie wystawę stałą tj. część poświęconą pobytowi Kochanowskiego jako sekretarza na dworze królewskim.
Cennym obiektem zakupionym na aukcji w lutym jest mapa z około 1650 roku Joannesa Jannsoniussa „Novissima Poloniae Regni Descriptio” (tł. „Najnowsza mapa Królestwa Polskiego z rysunkami”). Jest to miedzioryt kolorowany. W jego prawym roku znajduje się dedykacja poświęcona gdańskiemu rajcy, burmistrzowi i burgrabiemu królewskiemu Mikołajowi Pahlowi, wraz z jego rodowym herbem. Niezwykłym i bardzo rzadkim obiektem jest karta pergaminowa z zapisem tekstowo-nutowym. Pochodzący z przełomu XV i XVI wieku pergamin jest zapisany dwustronnie. Zawiera fragment tekstu liturgicznego zapisany na cztero-linii z ozdobnymi, kolorowanymi inicjałami.
Muzeum Jana Kochanowskiego rozpoczęło działalność we wrześniu 1961 roku. Od ponad dwóch lat jest samodzielną instytucją kultury; wcześniej podlegało Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Siedzibę czarnoleskiego muzeum stanowi XIX-wieczny dworek rodziny Jabłonowskich, który powstał w miejscu dawnego dworu Kochanowskich.
Placówka bardzo zmieniła się w ostatnich latach. Dzięki funduszom unijnym przeprowadzono m.in. modernizację i rewaloryzację kompleksu parkowo-dworskiego. Powstała też nowa interaktywna wystawa „Jan Kochanowski - duch miejsca, klimat epoki”. W muzeum odbywają się koncerty, festiwale i spektakle plenerowe. Najbliższy koncert zaplanowano na Niedzielę Palmową. Z utworami Beethovena, Mozarta, Vivaldiego, Wieniawskiego i Chopina wystąpi duet skrzypcowo-fortepianowy Natalia Dąbrówka i Rafał Hołub.
źródło: Ilona Pecka, PAP
