Aktualności
Setna rocznica Bitwy Warszawskiej to nie tylko liczne wydarzenia, organizowane przez instytucje pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, lecz także publikacje. W ramach programu ministerialnego Literatura, którego instytucją zarządzającą jest Instytut Książki, w tym roku ukaże się sześć pozycji związanych z wojną polsko-bolszewicką i Cudem nad Wisłą.
Poniżej przybliżamy pokrótce te, które już się ukazały:
- Paweł Kołodziejski, Wojna polsko-bolszewicka 1920 w komiksie, Wydawnictwo AA
Dlaczego dwa lata po odzyskaniu niepodległości Polacy musieli walczyć o swoją wolność? Jak to się stało, że w 1920 roku armia sowiecka dotarła aż pod Warszawę? Dlaczego Bitwa Warszawska zaliczana jest do tych, które zdecydowały o losach świata? Czy faktycznie był to cud?
Opowiada o tym komiks, który w sposób niezwykle barwny pokazuje historię bohaterskiej walki żołnierzy polskich z budzącą grozę armią sowiecką. Przed czytelnikami cała galeria bohaterów: znakomici dowódcy i stratedzy, oddani żołnierze i... pewien cichy kapłan, który stał się symbolem tej zwycięskiej bitwy, określanej jako Cud nad Wisłą.
- Jarosław Szarek, 1920. Prawdziwy Cud nad Wisłą. Przebudzenie Polaków, Fundacja Szansa dla Niewidomych (wersja brajlowska)
W polskiej świadomości upowszechniło się przekonanie, że latem 1920, w obliczu bolszewickiej agresji, cały naród polski, zwarty i gotowy, zahartowany w niedawnych bojach o niepodległość, natychmiast stanął do walki z najeźdźcą. Czy aby na pewno od razu tak się stało?
Próbę odpowiedzi na to frapujące pytanie zawiera książka 1920. Prawdziwy cud nad Wisłą - fascynujący reportaż historyczny z dramatycznych wydarzeń lata 1920 roku, poprzedzających Bitwę Warszawską.
- Bitwa warszawska 1920. Jak Polska zatrzymała bolszewików, Fundacja Ośrodka KARTA
Sierpień 1920 roku oczami świadków. Mówią tu wielcy gracze ówczesnej polityki (również międzynarodowej), wojskowi z obu stron konfliktu: generałowie, oficerowie i zwykli, szeregowi żołnierze, a także mieszkańcy Warszawy, chłopi z podwarszawskich wsi. Ich wspomnienia, listy czy notowane na bieżąco dzienniki pokazują nam wojnę z tej najbliższej perspektywy – człowieka, który wpadł w sam środek wiru bitewnego.
Niebawem ukażą się także:
- Zadwórze 1920, Fundacja Historia i Kultura
Walki stoczone w trakcie wojny polsko-bolszewickiej we wsi Zadwórze (bitwa pod Zadwórzem, 17 sierpnia 1920 r.), gdzie batalion polskich wojsk, złożony z ochotników spośród lwowskiej młodzieży, zagrodził drogę na Lwów oddziałom 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego, obrosły legendą. W bitwie pod Zadwórzem poległo 318 Polaków, z uwagi na to bitwa ta nosi nazwę „Polskie Termopile”.
- Małgorzata i Jan Żarynowie, Rok 1920. Chrzest ognia, Biały Kruk
Obszerna i napisana pięknym językiem kronika brzemiennego w skutkach dla Polski roku 1920, która ukaże się w 100. rocznicę zwycięskiej Bitwy Warszawskiej, a także w stulecie urodzin Karola Wojtyły, późniejszego papieża św. Jana Pawła II. To dwa centralne wydarzenia, na których skupi się ta książka, choć nie zabraknie w niej oczywiście kontekstu krajowego i międzynarodowego.
- Kenneth Malcolm Murray, Skrzydła nad Polską. 7 Eskadra Myśliwska im. Tadeusza Kościuszki, Fundacja Ośrodek Karta
Historia 7 Eskadry Myśliwskiej im. T. Kościuszki zapisana w wyjątkowy sposób przez jednego z jej lotników, Amerykanina Kennetha Malcolma Murraya. W Eskadrze w latach 1919-20 służyło 21 ochotników amerykańskich, którzy chcieli spłacić „dług honorowy” za walkę Kościuszki i Pułaskiego w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Jest to niezwykle śmiały i piękny literacko zapis działań bojowych Eskadry podczas wojny polsko-bolszewickiej: wyprawy na Kijów, walk z armią Budionnego, bitwy pod Lwowem. To także niezwykły dokument szczególnie ważnego momentu dla niepodległości Polski – obrony przed armią bolszewicką, zagrażającą zbrojnie i ideologicznie nie tylko Rzeczpospolitej, ale całej Europie Zachodniej, opisany przez Amerykanina, człowieka z zewnątrz, który ma nową, świeżą perspektywę.