Aktualności
Najbardziej prestiżowe wyróżnienie dla wybitnego ambasadora literatury polskiej za granicą przypadło w tym roku Antonii Lloyd-Jones, jednej z najważniejszych tłumaczek literatury polskiej na język angielski. Nagrodę przyznała kapituła pod przewodnictwem dyrektora Instytutu Książki Dariusza Jaworskiego.
Laur wręczono dziś w krakowskim Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha. Transatlantyk przyznano w tym roku po raz czternasty. Po raz pierwszy nagrodę przyznano w maju 2005 roku podczas Kongresu Tłumaczy Literatury Polskiej – otrzymał ją wówczas Henryk Bereska, tłumacz takich gigantów naszej literatury jak: Jan Kochanowski, Jarosław Iwaszkiewicz, Jerzy Andrzejewski, Stanisław Wyspiański i Tadeusz Różewicz.
Laudację na cześć laureatki wygłosił australijski polonista Stanley Bill, szef polskich studiów na Uniwersytecie w Cambridge (Cambridge Polish Studies). Stanley Bill nazwał Antonię Lloyd-Jones „jednoosobową ambasadą kultury polskiej”. Dzięki Lloyd-Jones nasza literatura, zauważył, zaistniała na literackiej mapie języka angielskiego.
„Ta nagroda nie jest moja, jest też wasza” - powiedziała laureatka, dziękując wszystkim, którzy pomogli jej w tłumaczeniowej karierze. Wdzięczność w imieniu polskich pisarzy i polskiej literatury wyraziła Olga Tokarczuk.
Antonia Lloyd Jones (ur. 1962) studiowała rosyjski i starożytną grekę na Oxfordzie. Dwukrotnie otrzymała prestiżową Found in Translation Award za przekład Ostatniej wieczerzy Pawła Huellego (2009) i za całokształt dorobku (2012). Od dzieciństwa interesowały ją języki obce, ale polszczyzny nauczyła się dopiero jako osoba dorosła.
Na jej bogaty i niezwykle wszechstronny dorobek, który obejmuje ponad sto pozycji, składają się między innymi powieści Jacka Dehnela, Pawła Huellego, Jarosława Iwaszkiewicza, Zygmunta Miłoszewskiego, Żanny Słoniowskiej i Olgi Tokarczuk. Przekładała również reportaże Jacka Hugo-Badera, Wojciecha Jagielskiego, Witolda Szabłowskiego, Mariusza Szczygła i Wojciecha Tochmana, głośną biografię Ryszarda Kapuścińskiego pióra Artura Domosławskiego, Na nieludzkiej ziemi Józefa Czapskiego, Mój Lwów Józefa Wittlina, eseistykę Stanisława Barańczaka, książki dla dzieci, poezję (m.in. Krystyny Dąbrowskiej, Tadeusza Dąbrowskiego, Łukasza Jarosza, Adama Zagajewskiego), książki dla dzieci (w tym takich klasyków jak Gałczyński, Korczak, Kraszewski i Tuwim), a wreszcie zbiory opowiadań i reportaży oraz sztuki teatralne.
Wkład Antonii Lloyd-Jones w promocję polskiej kultury i literatury nie ogranicza się jedynie do przekładów. Dzięki programom mentorskim doczekała się już czworga wychowanków, którzy opublikowali własne tłumaczenia (Garry Malloy, Sean Bye, Eliza Marciniak i nagrodzona laurem dla młodego tłumacza, Harvill Secker Young Translators Prize, Tul’si Bhambry). Lloyd-Jones prowadziła także liczne warsztaty dla tłumaczy, współorganizowała programy literackie w polskich instytutach kultury w Nowym Jorku i Londynie, a także brała udział w organizacji projektu Market Focus Poland podczas londyńskich Targów Książki w 2017 roku, na których Polska była gościem honorowym.
Lloyd-Jones jest również promotorką twórczości Olgi Tokarczuk, którą wielokrotnie przekładała. Dzięki jej współpracy z Jennifer Croft (i znakomitemu przekładowi tej ostatniej) Tokarczuk została uhonorowana prestiżową Man Booker International Prize.
***
Transatlantyk to przyznawana dorocznie nagroda Instytutu Książki dla wybitnego ambasadora literatury polskiej za granicą. Jej laureatem może zostać tłumacz, wydawca, krytyk bądź animator życia kulturalnego.
Po raz pierwszy Transatlantyk wręczono podczas Kongresu Tłumaczy Literatury Polskiej 13 maja 2005 roku w Teatrze im. Juliusza Słowackiego. Obecnie nagroda wręczana jest w czerwcu w Krakowie, jej wartość wynosi 10.000 euro, a laureat otrzymuje także pamiątkowy dyplom i statuetkę autorstwa Łukasza Kieferlinga.
Laureatami pierwszych trzynastu edycji byli: Henryk Bereska (Niemcy), Anders Bodegård (Szwecja), Albrecht Lempp (Niemcy), Ksenia Starosielska (Rosja), Biserka Rajčić (Serbia), Pietro Marchesani (Włochy), Vlasta Dvořáčková (Czechy), Yi Lijun (Chiny), Karol Lesman (Holandia), Bill Johnston (USA).