Aktualności
Dwieście lat temu, 12 września 1823 roku, przyszedł na świat Kornel Ujejski, poeta i publicysta, epigon romantyzmu, a zarazem jego ostatni wybitny przedstawiciel.
Ujejski urodził się w Beremianach na Podolu, w rodzinie szlacheckiej. Początkowo uczył się w domu, potem uczęszczał do szkoły prowadzonej przez ojców Bazylianów w Buczaczu, następnie po przeprowadzce do Lwowa – kontynuował naukę w szkole realnej, a później na studiach uniwersyteckich. Poznał wówczas m.in. Wincentego Pola i Leszka Dunina Borkowskiego.
Pierwsze próby poetyckie autor podejmował już w wieku kilku lat. Jako szesnastolatek związał się z czasopismem „Dziennik Mód Paryskich”, publikując tam swoje utwory. W późniejszych latach współpracował z „Dziennikiem Literackim”.
Podczas studiów, dzięki prężnie rozwijającemu się ruchowi literackiemu i naukowemu, którego ogniskiem był Zakład Narodowy im. Ossolińskich, poeta wszedł dość szybko w kręgi literatów lwowskich. Pierwszy większy utwór Ujejskiego, pt.: „Maraton”, ukazało się w 1847 r. nakładem Biblioteki Naukowej Zakładu im. Ossolińskich. Wydanie to nie miało wstępu, który dopisany został później, ani zakończenia, gdyż wykreśliła je cenzura austriacka. Pierwsze pełne wydanie poematu wyszło w Brodach w 1906 r. razem ze „Skargami Jeremiego”.
W roku 1847 Ujejski wyjechał do Paryża, gdzie uczęszczał na wykłady na Sorbonie i Collège de France. We Francji miał okazję zaprzyjaźnić się z Juliuszem Słowackim, poznać Adama Mickiewicza, Józefa Zaleskiego i Fryderyka Chopina. Znajomość z tym ostatnim zaowocowała później wydaniem zbioru poezji „Tłumaczenia Szopena” (1866) będącego próbą poetyckiego przełożenia muzyki.
W 1848 r., w okresie Wiosny Ludów, kiedy nasilały się ruchy niepodległościowe, Ujejski powrócił do Lwowa. W tym okresie popularny stał się jego utwór „Chorał/Z dymem pożarów”, który w zaborze austriackim pełnił funkcję hymnu ogólnonarodowego. Pieśń ta była później również śpiewana przed rozpoczęciem powstania styczniowego, jednocześnie stając się hymnem powstańców. Do dzisiaj jest najbardziej znanym utworem poety.
Po upadku powstania styczniowego Kornel Ujejski zajął się działalnością publiczną i społeczną. W latach 1877-1878 był posłem do Rady Państwa w Wiedniu. Od roku 1893 był członkiem honorowym Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu.
Najważniejsze zbiory poezji Ujejskiego to „Pieśni Salomona”, „Skargi Jeremiego”, „Melodie biblijne”, wspomniane już „Tłumaczenia Szopena”, a także „Dla Moskali”, za wydanie których władze wytoczyły mu proces, w którym został skazany na osiem dni aresztu i grzywnę wysokości 40 zł.
Zmarł 19 września 1897 r. Chciano go pochować na cmentarzu zasłużonych na Skałce w Krakowie, jednak rodzina, spełniając ostatnią wolę zmarłego, nie wyraziła na to zgody. Prochy złożono w skromnym grobie w miejscowości Pawłów, w której swojego czasu poeta odbudował spalony kościół oraz ufundował pomnik mający upamiętniać kres pańszczyzny.