Aktualności

12.06.2014

Transatlantyk dla Billa Johnstona

Laureatem Nagrody Transatlantyk w 2014 roku został Bill Johnston, wybitny tłumacz literatury polskiej na angielski, ambasador polskiej kultury i języka oraz profesor literatury porównawczej Indiana University w USA, gdzie przez wiele lat kierował Centrum Studiów Polskich.

Jego dorobek przekładowy obejmuje kilkadziesiąt utworów i naprawdę jest imponujący: Johnston przekładał zarówno literaturę staropolską (Odprawę posłów greckich Jana Kochanowskiego), jak romantyczną (Balladynę Słowackiego), pisarzy realistycznych końca XIX wieku (Żeromskiego Przedwiośnie i Wierną rzekę, Prusa Grzechy dzieciństwa), następnie wielu klasyków dwudziestowiecznych, a przede wszystkim Gombrowicza (Bakakaj i Wspomnienia polskie), opowiadania Herlinga­-Grudzińskiego, powieści Szczypiorskiego, wiersze Baczyńskiego i Różewicza. 

Ma także wielkie zasługi jako tłumacz najnowszej literatury polskiej: Magdaleny Tulli (cztery książki), Andrzeja Stasiuka, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Tomasza Różyckiego, a także wybranych wierszy Krzysztofa Koehlera, Julii Fiedorczuk, Wojciecha Bonowicza, Mariusza Grzebalskiego czy Dariusza Suski. Przekłady te są wysoko cenione i publikowane w prestiżowych wydawnictwach (m.in. Archipelago Books, New Directions, Grove Press, Yale University Press, Northwestern University Press). 

Szczególnym uznaniem cieszą się jego przekłady powieści Wiesława Myśliwskiego (Kamień na kamieniu, Traktat o łuskaniu fasoli). Za tłumaczenie tej pierwszej Bill Johnston otrzymał kilka najbardziej znaczących nagród przekładowych w USA (Best Translated Book Award 2012: Fiction, PEN Translation Prize, AATSEEL Translation Award). Doceniając kunszt pisarza i tłumacza, krytycy amerykańscy pisali:

„Cudownie wciągająca narracja, rzadki przypadek dzieła łączącego mistrzowską opowieść z równie wybitnym przekładem. Proza Myśliwskiego, pełna dowcipu i niemal zdawkowej intensywności, zwinnie przeskakuje między rejestrami i czyni to z dramatyczną siłą.″
Times Literary Supplement

„Prawie jak swoista spowiedź, kolejne arcydzieło uznanego polskiego pisarza Wiesława Myśliwskiego… znakomity tłumacz Bill Johnston podąża za nim krok w krok.″
- Quarterly Conversation

Bill Johnston to człowiek-instytucja. Wykładał lingwistykę stosowaną na Hawajach, w University of Minnesota, a na Indiana University w Bloomington przez wiele lat kierował prężnie działającym Centrum Studiów Polskich (The Polish Studies Center). Jest również organizatorem konferencji poświęconych literaturze polskiej i studiom polonistycznym w USA, propagatorem twórczości polskich pisarzy na licznych forach akademickich i artystycznych, m.in. The American Literary Translators Association oraz na wydziałach literatur porównawczych wielu uniwersytetów, które odwiedza z wykładami i prezentacjami.

Johnston świetnie zna też Polskę: bywał tu wielokrotnie od czasu, kiedy przyjechał do Krakowa jako lektor języka angielskiego z ramienia British Council w latach osiemdziesiątych. We Wrocławiu przez wiele lat był dyrektorem English Language Center. 

Uroczystość wręczenia Nagrody odbyła się 12 czerwca w Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Nagrodę stanowi 10 tys. euro oraz statuetka autorstwa Łukasza Kieferlinga.

Transatlantyk jest nagrodą Instytutu Książki dla wybitnych ambasadorów literatury polskiej za granicą. Jej celem jest promocja w świecie polskiej literatury oraz integracja środowisk propagatorów literatury polskiej (tłumaczy, krytyków literackich, historyków literatury, animatorów kultury).

Dotychczasowymi laureatami Nagrody byli: Henryk Bereska (2005), Anders Bodegaard (2006), Albrecht Lempp (2007), Ksenia Starosielska (2008), Biserka Rajčić (2009), Pietro Marchesani (2010), Vlasta Dvořáčková (2011), Yi Lijun (2012) i Karol Lesman (2013).
 

Media o Laureacie:

Rozmowa Małgorzaty I. Niemczyńskiej z Billem Johnstonem /Gazeta Wyborcza, 14 czerwca 2014/

Rozmowa z Billem Johnstonem /TVP Kraków, Kronika kulturalna/