ur. 1930, zm. 2016, pisarz, autor słuchowisk radiowych, publicysta, laureat wielu nagród literackich.

Debiutował w roku 1951 w radiu fragmentem powieści Wyspa ocalenia. Pracował jako kierownik Studia Współczesnego Teatru Polskiego Radia. Usunięty z pracy z przyczyn politycznych, w roku 1971 wyjechał na stypendium Berlińskiej Akademii Literatury, gdzie pozostał na stałe. Pracował w dziale kulturalnym Radia Wolna Europa. Proza Odojewskiego odwołuje się do tradycji literatury wielkich pytań egzystencjalnych. Naznaczona jest obsesją czasu, pamięci, nieuchronności klęski i katastrofy. Przestrzeń w której poruszają się bohaterowie prozy Odojewskiego to przestrzeń mityczna, świat wielkich namiętności, nieustannego ścierania się wartości. Powieści Odojewskiego wyróżniają się wielkim kunsztem literackim, autor chętnie sięga po techniki Faulknerowskiego monologu wewnętrznego, odkrycia formalne Joyce'a i niegdysiejszej „nowej powieści" francuskiej, pisze gęstą, zmetaforyzowaną prozą, utrzymaną w „ciemnej" tonacji stylistycznej, odwołuje się do archetypicznych symboli. W Miejscach nawiedzonych (1959), monologu śmiertelnie chorego pisarza, czy w Czasie odwróconym (1965), opowieści niegdysiejszego członka ruchu oporu z czasów II wojny światowej, bolesna i dramatyczna przeszłość przeciwstawiana jałowej i smutnej teraźniejszości przeżywana jest w ciągłych retrospekcjach, stąd charakterystyczne dla prozy Odojewskiego wrażenie zacierania się czasów, przenikania się teraźniejszości i niejasnego fantasmagoryjnego deja vu. Odojewski bywa określany pisarzem jednej fabuły: opowiadania zawarte w książkach W kwarantannie (1960) i Zmierzch świata (1962), powieść Wyspa ocalenia (1966) przynoszą wariantowe zapowiedzi jego głównego dzieła, wielkiej epickiej powieści Zasypie wszystko, zawieje... (ukończonej w roku 1967, ale wydanej dopiero na emigracji w roku 1974). Jej akcja rozgrywa się podczas wojny na polskich ziemiach wschodnich, które dziś leżą w granicach Ukrainy. Ta wielowątkowa powieść nawiązująca do sagi rodzinnej opowiada o powikłanych losach dwóch braci przyrodnich: pierwszy z nich walczy w polskiej partyzantce, drugi w ukraińskiej i w SS-Galizien. W wielkim historycznym fresku, jakim jest powieść Odojewskiego opowiadająca o historii niezwykle okrutnej, bratobójczych zmagań między Polakami i Ukraińcami, o „krwawym tyglu narodów" - bo toczy się wojna i ziemię tę pacyfikują wojska niemieckie, a ze wschodu nadciąga Armia Czerwona, wpleciony jest mroczny wątek erotycznej fascynacji: historia miłości krewnego głównego bohatera powieści do żony swego brata zamordowanego przez Rosjan w Katyniu. Epizod katyński – w czasie niemieckiej okupacji jeden z bohaterów próbuje przywieźć zwłoki zamordowanego – był głównym powodem, dla którego powieść nie mogła się kiedyś ukazać w Polsce oficjalnie. W najnowszych tomach opowiadań pisarz powraca do swoich ulubionych tematów. Zabezpieczanie śladów (1984) pokazuje losy Polaków wywiezionych do obozów pracy w Związku Radzieckim, powraca też wątek katyński. Zapomniane, nieuśmierzone... (1987) oraz Jedźmy, wracajmy... (1993) przynoszą migawki z życia Polaków żyjących na emigracji na Zachodzie i opowiadają o dramacie wykorzenionych, żyjących traumą przeszłości.

Moją ambicją jest ukazywanie świata, który odszedł, w opowiadaniu, w powieści, żeby nie odszedł także z naszej pamięci. Tak więc przywołuję czas przeszły z jego ludzkimi emocjami, ludzkim bólem, lękami, miłością, nienawiścią, a jednocześnie z jego historycznymi faktami.

– Włodzimierz Odojewski

BIBLIOGRAFIA

• Miejsca nawiedzone, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1959.
• Kwarantanna, Warszawa: Czytelnik, 1964.
• Zmierzch świata, Warszawa: Czytelnik, 1964.
• Wyspa ocalenia, Warszawa: Czytelnik, 1966.
• Zasypie wszystko, zawieje..., Paryż: Instytut Literacki, 1973.
• Zabezpieczanie śladów, Paryż: Instytut Literacki, 1984.
• Zapomniane, nieuśmierzone..., Berlin: Archipelag, 1987.
• Jedźmy, wracajmy..., Kraków: Znak, 1993.
• Oksana, Warszawa: Twój Styl, 1999.
• Bez tchu, Warszawa: Rosner & Wspólnicy, 2002.
• Milczący, niepokonani. Opowieść katyńska, Warszawa: Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, 2003.
• ...i poniosły konie, Warszawa: Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, 2006.
• Wyspa ocalenia, Warszawa: Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, 2008.
• W stepie, ostach i burzanie i inne opowiadania, Warszawa: Świat Książki, 2009

TŁUMACZENIA

francuski:

• Le Crépuscule d’un monde [Zmierzch świata], tłum. Joanna Ritt, Jaqueline Trabuc, Paris: Editions du Seuil 1966.
• Et la neige recouvrit leur trace [Zasypie wszystko, zawieje], tłum. Joanna Ritt, Stefan Radov, Paris: Editions du Seuil 1973.
• Oksana, l’Ukrainienne [Oksana], tłum. Agnès Wisniewski, Montricher: Editions Noir sur Blanc 2003.
• Une saison à Venise [Sezon w Wenecji], tłum. Agnès Wisniewski, Charles Zaremba, Les Allusifs 2006.
• La nudité des femmes [Nie można cię samego zostawić o zmierzchu, Cyrk przyjechał, cyrk odjechał], tłum. Charles Zaremba, Les Allusifs, 2008.

hiszpański:

• Una temporada en Venecia [Sezon w Wenecji], tłum. Katarzyna Olszewska Sonnenberg, Barcelona, Editorial Minúscula, 2009.

niemiecki:

• Zwischenreich [Miejsce nawiedzone]. Franfurt a. M.: Fischer, 1962.
• Adieu an die Geborgenheit [Wyspa ocalenia]. Frankfurt a. M.: Fischer, 1966.
• Katharina oder Alles verwehen wird der Schnee [Zasypie wszystko, zawieje...]. Vien, Hamburg, 1977.
• Ein Sommer in Venedig [Sezon w Wenecji]. München: SchirmerGraf Verlag, 2007.
• Als der Zirkus [Cyrk przyjechał, cyrk odjechał; Nie można cię samego zostawić o zmierzchu]. München: SchirmerGraf Verlag, 2008.
• Verdrehte zeit [Czas odwrócony], tłum. Barbara Schaefer, Monachium: DTV, 2016.

węgierski:

• Menedék-sziget [Wyspa ocalenia]. Budapest.: Európa, 1966.
• Halhatatlan némák. Katyni regény [Milczący, niepokonani. Opowieść katyńska], tłum. Csisztay Gizella, Budapeszt: Napkút Kiadó, 2008.