ur. 1928, wybitny eseista, historyk literatury polskiej i rosyjskiej, profesor Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Niezwykła pozycja Ryszarda Przybylskiego w polskim życiu intelektualnym polega na tym, że autor wypracował oryginalny i atrakcyjny styl pisarski, w którym swoboda wypowiedzi eseistycznej łączy się z dyscypliną i precyzją naukowej refleksji o literaturze. Z uwagi na niecodzienne połączenie tych dwu zalet każda nowa książka Przybylskiego natychmiast staje się dużym wydarzeniem intelektualnym. Autor zyskał rozgłos jako zwolennik nowocześnie pojętych wartości klasycyzmu, który według niego nie jest kwestią historycznie zmiennego stylu, lecz postawą światopoglądową - wyborem ładu i tradycji kultury przeciwko przypadkowości i chaosowi. W pierwszej książce, która odbiła się szerokim echem (Et in Arcadia ego), Przybylski analizował mit arkadyjski w twórczości O. Mandelsztama, T.S. Eliota i T. Różewicza. W zbiorze To jest klasycyzm zajął się sytuacją współczesnego klasycyzmu, formułując postulat obrony języka przodków i śródziemnomorskiej idei człowieka jako podmiotu. Dużym wydarzeniem intelektualnym było pojawienie się książki Ogrody romantyków (1978), entuzjastycznie przyjętej jako rodzaj „manifestu” przez poetów klasycyzujących i młodych ludzi poszukujących piękna. We wszystkich książkach Przybylskiego zaciekawia przede wszystkim szczególny sposób obcowania z dziełem literackim – to głęboki dialog z tekstem w poszukiwaniu przeżycia metafizycznego. Zainteresowania ujawnione w esejach Ryszarda Przybylskiego są niezwykle szerokie. Obok prac o charakterze monograficznym poświęconych cenionym przez autora pisarzom (F. Dostojewski, O. Mandelsztam, J. Iwaszkiewicz), eseista pisał m.in. o biografii i twórczości Chopina (Cień jaskółki) oraz o duchowości wczesnego chrześcijaństwa (Pustelnicy i demony). Cały dorobek eseistyczny Ryszarda Przybylskiego jest sprzeciwem wobec dzisiejszej wulgarności świata, jest niezgodą na utratę piękna i ładu moralnego.

Uciekam, jak zwykli czynić ludzie zgnębieni wulgarnością współczesnego życia społecznego, do oazy pięknych tekstów, pozostawionych przez niezwykłych anachoretów.

– Ryszard Przybylski

BIBLIOGRAFIA

• Et in Arcadia ego. Esej o tęsknotach poetów, Warszawa: Czytelnik, 1966.
• Eros i Tanatos. Proza Jarosława Iwaszkiewicza, Warszawa: Czytelnik, 1970.
• To jest klasycyzm, Warszawa: Czytelnik, 1978.
• Ogrody romantyków, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1978.
• Wdzięczny gość Boga. Esej o poezji Osipa Mandelsztama, 1980
• Podróż Juliusza Słowackiego na Wschód, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1982.
• Pustelnicy i demony, Kraków: Znak, 1994.
• Cień jaskółki. Esej o myślach Chopina, Kraków: Znak, 1995.
• Baśń zimowa. Esej o starości, Warszawa: Sic!, 1998.
• Rozhukany koń, Warszawa: Sic!, 2000.
• Sardanapal. Opowieść o tyranii, Warszawa: Sic!, 2001.
• Mityczna przestrzeń naszych uczuć, Warszawa: Sic!, 2002.
• Krzemieniec, Warszawa: Sic!, 2004.
• Ogrom zła i odrobina dobra, Warszawa: Sic!, 2006.
• Uśmiech Demokryta, Warszawa: Sic!, 2009. 

TŁUMACZENIA

angielski:

• An Essay on the Poetry of Osip Mandelstam: God's Grateful Guest [Wdzięczny gość Boga], Michigan: Ardis Publishers.

francuski:

• Wdzięczny gość Boga, Paris: Libella, 1980.

węgierski:

• Téli rege: esszé az öregségről [Baśń zimowa: esej o starości], Budapest: Orpheusz Lengyel Kvk., 2001.