Literatura

fot. Ela Lempp

Piotr Szewc

(ur. 1961) – prozaik, poeta, krytyk literacki. Ukończył filologię polską na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Debiutował wydanym w niezależnym obiegu wydawniczym tomikiem poezji Świadectwo. Redaktor w miesięczniku „Nowe Książki”. Jest laureatem m.in. nagrody im. St. Piętaka (1987).

Szersza publiczność poznała go jako autora powieści Zagłada. Pisał o tym utworze Julian Stryjkowski: „Książka nieduża, dziwna, o zagęszczonej treści, bez fabuły. Treścią są nader szczegółowe, realistyczne opisy, tak realistyczne i szczegółowe, że przekraczają materialną rzeczywistość i stają się, może wbrew intencjom autora, surrealistyczne”. To początek jednego z najbardziej niezwykłych zjawisk we współczesnej literaturze polskiej. Piotr Szewc bowiem w trzech kolejnych powieściach (obok Zagłady – Zmierzchy i poranki oraz Bociany nad powiatem) opowiada o jednym dniu i jednym miejscu. Ów dzień – zawsze od świtu do zmierzchu, zawsze w środku upalnego lata – to kilkanaście godzin z życia przedwojennego, polsko-żydowskiego Zamościa i jego najbliższych okolic zwanych powiatem. Ten wyróżniony dzień jest szczególny właśnie dlatego – paradoksalnie – że nic godnego uwagi się nie dzieje, za to wszystko jest na swoim miejscu i ma głęboki sens. Zwykli bohaterowie (kupcy, drobni rzemieślnicy i urzędnicy) zajęci są zwykłymi sprawami – jak co dzień podejmują obowiązki, które zostały przypisane do ich kondycji. Pisarz próbuje przełożyć na język prozy fascynującą przygodę istnienia, głosi pochwałę życia w zgodzie z sobą i światem, zaprasza czytelników do odwiedzenia małomiasteczkowej arkadii. Tylko na pozór Szewc pisze ciągle tę samą książkę. W każdej kolejnej powieści można wyśledzić nowe wątki – drobne, marginalne, niezmieniające obrazu umitycznionego miasteczka, do wychwycenia tylko przez najbardziej uważnych odbiorców tego niezwykłego dzieła. Najważniejszy jest tu niuans, subtelna zmiana w języku narracji, w spojrzeniu narratora. To proza koneserska, wyrafinowana, osobna, unikatowa. Piotr Szewc ogłosił także tom rozmów z Julianem Stryjkowskim Ocalony na Wschodzie (1991), książkę poświęconą temu pisarzowi (Syn kapłana) oraz zbiór wywiadów: Wolność i współczucie. Rozmowy z pisarzami (2002). W 2006 roku ukazał się tom poezji i prozy poetyckiej Szewca Całkiem prywatnie. To zbiór monologów lirycznych i impresji prozatorskich zainspirowanych głównie dziełami sztuki, w mniejszym stopniu wspomnieniami i krajobrazami dzieciństwa. Obszerna rozmowa z Piotrem Szewcem ukazała się w „Nowych Książkach” nr 12, 2019.


BIBLIOGRAFIA

  • Świadectwo, Warszawa: Niezależna Oficyna Poetów i Malarzy, 1983.
  • Zagłada, Warszawa: Czytelnik, 1987; Kraków : Wydawnictwo Literackie 1993, 2003.
  • Ocalony na Wschodzie. Z Julianem Stryjkowskim rozmawia Piotr Szewc, Montricher : Les Editions Noir sur Blanc, 1991
  • Zmierzchy i poranki, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2000.
  • Syn kapłana, Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2001.
  • Wolność i współczucie. Rozmowy z pisarzami, Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2002
  • Bociany nad powiatem, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005.
  • Całkiem prywatnie, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006.
  • Moje zdanie, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009.
  • Cienka szyba, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014.
  • Światełko, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2017.
  • Tymczasem. Wybór wierszy, Poznań: WPBiCAK, 2019.
  • Po nitce, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2021.

  • Miejsce, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2022.


TŁUMACZENIA

niemiecki:

  • Vernichtung. Roman [Zagłada], tłum. Esther Kinsky. Berlin : 1993; wyd. 2 Das Buch eines Tages. Zamość, Juli 1934. Roman, tłum. Esther Kinsky. Berlin : 2011

francuski:  

  • L’évanescence des choses [Zagłada], tłum.  Eric Morin-Aguilar. Montricher :  1990

angielski:

  • Annihilation. A novel [Zagłada], tłum. Ewa Hryniewicz-Yarbrough. Normal : 1993, wyd. 2 tamże 1999

włoski:

  • La distruzione [Zagłada], tłum. Roberto Polce. Torino : Lindau Editore 1991

norweski:

  • Byens oye [Zagłada], tłum. Ole Michael Selberg. Oslo : Cappelen 1994

serbo-chorwacki:

  • Unistenje [Zagłada], tłum. Dalibor Blazina, Zagrzeb: Disput 2002.

węgierski:

  • Pusztulas [Zagłada],tłum. Palfalvi Lajos, Budapeszt : 1994, wyd. 2 tamże 2019
  • Alkonyok es reggelek [Zmierzchy i poranki], tłum. Korner Gabor, Budapeszt: Balassi Kiadó 2002.
Wróć