ur. w 1957 r. – prozaik, felietonista, dramatopisarz. Nieprzerwanie związany z Gdańskiem, gdzie się urodził, studiował i pracuje zawodowo (w różnych latach m.in. jako dziennikarz, redaktor, animator kultury). Rozgłos w kraju i za granicą zdobył debiutancką powieścią Weiser Dawidek (1987). Akcja tego utworu – jak prawie wszystkich dzieł tego pisarza – ulokowana została w Gdańsku. Tytułowy bohater, żydowski chłopiec, wprowadza swoich kolegów w „utajoną topografię miasta”, przywołuje obco brzmiące niemieckie nazwy ulic i dzielnic, pokazuje domy sławnych gdańszczan, np. Schopenhauera. Pod koniec lat 80. ubiegłego wieku ów gest otwarcia na wstydliwie przemilczaną, nieobecną w oficjalnych opracowaniach historię Gdańska, zdominowanego przez kulturę i język niemiecki, miał ogromne znaczenie. Huelle to – obok Stefana Chwina – najważniejszy twórca tzw. szkoły gdańskiej we współczesnej polskiej prozie. Do fenomenu Gdańska nawiązał w późniejszych zbiorach opowiadań (Opowiadania na czas przeprowadzki, 1991; Pierwsza miłość i inne opowiadania, 1996). W parze z zainteresowaniami historią i topografia miasta oraz jego najbliższych okolic szło szczególne wyczulenie na tajemnicę i pamięć, a także na coś, co można by nazwać okaleczoną duchowością współczesnego człowieka.

W powieści Mercedes-Benz. Z listów do Hrabala (2001) pisarz skorzystał z anegdot zdeponowanych w pamięci rodzinnej, przywołując w jednym z wątków historie automobilowe, których bohaterami byli jego dziadkowie. Nie odszedł jednak daleko od Gdańska – w tym mieście główny bohater i zarazem narrator Mercedesa… pobiera lekcje jazdy i tak samo jak protagonista jednego z opowiadań Bohumila Hrabala próbuje „zagadać” brak postępów w sztuce prowadzenia pojazdu. Utwór Huellego – tak na poziomie aluzji literackich, jak i stylu – wchodzi w dialog z prozą czeskiego mistrza; praktyka naśladowcza to w tym przypadku rodzaj hołdu złożonego Hrabalowi. W następnej powieści Huelle nawiązał kolejny dialog – tym razem z Tomaszem Mannem, który w jednym zdaniu Czarodziejskiej góry zaznaczył, że bohater tego arcydzieła, Hans Castorp, przez cztery semestry studiował budowę okrętów na politechnice gdańskiej. Wspinając się na wyżyny fantazji, autor Castorpa (2004), bo o tej powieści mowa, w ciekawy sposób „opracował” ów epizod z życia Mannowskiego bohatera. Przede wszystkim skonfrontował go z niemieckim wschodem, któremu ton nadawali także polscy gdańszczanie, a jeszcze bardziej Kaszubi. Owa konfrontacja przybysza z Lubeki ze słowiańskim żywiołem została osadzona w centrum powieściowego przedstawienia i w zgodnej opinii krytyków stanowi najbardziej wartościowy wątek Castorpa.

Za zwrot ku tematyce współczesnej należy uznać Ostatnią wieczerzę (2007). Akcja tej powieści rozgrywa się w ciągu jednego dnia w Gdańsku; czas nie został precyzyjnie określony, ale można założyć, że mamy do czynienia z początkiem XXI wieku, choć równie dobrze można przyjąć, że to Gdańsk z nieodległej przyszłości. Grupa przyjaciół i znajomych, w większości prominentnych obywateli miasta, udaje się na sesję fotograficzną – chodzi o zrobienie zdjęcia, które umożliwi jednemu z gdańskich malarzy wykonanie współczesnej wersji słynnego malowidła Leonarda (stąd tytuł powieści). Aktualni „apostołowie” w zasadzie należą do jednego pokolenia, ukształtowanego w ostatniej dekadzie Polski Ludowej. Takie rozwiązanie fabularne pozwala pisarzowi na nakreślenie portretu elit intelektualno-artystycznych, a zwłaszcza na wprowadzenie wątków rozrachunkowych. Ważny jest także temat sztuki – na różne sposoby jest tu przedstawiony spór tradycjonalistów ze zwolennikami nowych form (tych ostatnich złośliwie nazywa się „awangardykami”). Z kolei Śpiewaj ogrody (2014) można wziąć za swego rodzaju podsumowanie dotychczasowych fascynacji pisarza. Dość zauważyć, że powieść ta jest rozwinięciem pomysłów zawartych we wczesnych opowiadaniach Huellego. Ponownie tedy jesteśmy w Oliwie, dzielnicy Gdańska, w starym domu przy ul. Polanki, gdzie mieszka pani Hoffmann, jedna z nielicznych gdańskich Niemek, która nie opuściła miasta w 1945 roku. To ona wprowadza dziecięcego bohatera, któremu pisarz nadał własne rysy, w bogactwo niemieckiej kultury, zwłaszcza muzycznej. W powieści – wielowątkowej i misternie skonstruowanej – splatają się trzy historie: losy małżeństwa Hoffmannów (głównie lata 30. ubiegłego wieku), perypetie ojca głównego bohatera, powojennego lokatora domu przy ul. Polanki, oraz dzieje pewnego Francuza, który osiadł w tym samym miejscu w połowie XVIII w. W Śpiewaj ogrody Huelle manifestuje wielkie umiłowanie tego, co minione – także w sensie artystycznym, co można objaśnić jako próbę reanimowania dawnych form literackich. 

BIBLIOGRAFIA

• Weiser Dawidek, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1987 (II wyd. popr., Londyn-Warszawa: PULS, 1992).
• Opowiadania na czas przeprowadzki, Londyn-Warszawa: PULS, 1991.
• Wiersze, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1994.
• Pierwsza miłość i inne opowiadania, Londyn-Warszawa: PULS, 1996.
• Opowiadania na czas przeprowadzki, Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 1999.
• Mercedes-benz. Z listów do Hrabala, Kraków: Znak, 2001.
• Byłem samotny i szczęśliwy, Warszawa: Rosner & Wspólnicy 2003.
• Castorp, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2004.
• Ostatnia wieczerza, Kraków: Znak, 2007.
• Opowieści chłodnego morza, Kraków: Znak, 2008.
• Śpiewaj ogrody, Kraków: Znak, 2014.
• Ulica świętego Ducha i inne historie, Kraków: Znak, 2016

TŁUMACZENIA

angielski:

• Moving House and Other Stories [Opowiadania na czas przeprowadzki], tłum. Antonia Lloyd-Jones, London: Bloomsbury Press, 1994; tłum. Michael Kandel. New York; San Diego: Harcourt Brace, 1995.
• Who was David Weiser? [Weiser Dawidek], tłum. Antonia Lloyd-Jones. London: Bloomsbury, 1991, 1995; tłum. Michael Kandel. New York; San Diego [etc.]: Harcourt Brace Jovanovich, 1992; 1994.
• Mercesdes-Benz [Mercedes-Benz], tłum. Antonia Lloyd-Jones, Serpents Tail Publishing, 2005.
• Castorp, tłum. Antonia Lloyd-Jones, Serpents Tail Publishing, 2007.
• Last Supper [Ostatnia wieczerza], tłum. Antonia Lloyd-Jones, Serpents Tail Publishing, 2008.
• Cold Sea Stories [Opowieści chłodnego morza], tłum. Antonia Lloyd-Jones, Londyn: Comma Press, 2012.

białoruski:

• Wajzer Dawidek [Weiser Dawidek], tłum. Marina Szoda, Mińsk: Logwinaj, 2014.

bułgarski:

• Mercedes Benz. Iz pismata do Hrabal [Mercedes-Benz. Z listów do Hrabala], tłum. Sylwia Borisowa, Sofia: Colibri, 2009.

chorwacki:

• Mercedes-Benz [Mercedes-Benz], tłum. Ivana Vidović Bolt, Zagrzeb: Meandar Media, 2012.

czeski:

• Davídek Weiser [Weiser Dawidek], tłum. Pavel Miňovský. Praha: Mladá Fronta, 1996.
• Mercedes-Benz, tłum. Jan Faber, Zlín: Kniha Zlín, 2010.
• Příběhy chladného moře [Opowieści chłodnego morza], tłum. Pavel Peč, Praga: Argo, 2012.
• Poslední večeře [Ostatnia wieczerza], tłum. Jan Faber, Praga: Kniha Zlin, 2013.

fiński:

• Kuka olet David Weiser? [Weiser Dawidek], tłum. Kirsti Siraste. Helsingissä: Otava, 1995.

francuski:

• Weiser David: [roman] [Weiser Dawidek], tłum. François Rosset. Lausanne: l’Âge d’Homme, [impr. 1990].
• Rue Polanki et autres nouvelles [wybór opowiadań ze zbiorów: Opowiadania na czas przeprowadzki; Pierwsza miłość], tłum. Jean-Yves Erhel. [Paris]: nrf: Gallimard, 2000.
• Mercedes-Benz : sur des lettres à Hrabal [Mercedes-Benz: z listów do Hrabala], Paris: Gallimard: nrf, 2004.

hebrajski:

• Castorp, tłum. Rafi Weichert, Xargol, 2009

hiszpański:

• Quién es Weiser Dawidek [Weiser Dawidek], tłum. Pilar Gil Cánovas. Barcelona: Seix Barral, 1991.
• Mercedes-Benz: segúun cartas a Bohumil Hrabal [Mercedes-benz: z listów do Hrabala], tłum. Pilar Gil Cánovas. Barcelona: El Aleph, 2003.
• Castorp, tłum. Anna Rubió Rodon. Madrid: Alianza Editorial, 2011.

litewski:

• Mercedes-Benz. Iš laiškų Hrabalui [Mercedes-Benz: z listów do Hrabala], tłum. Vytautas Dekšnys, Vilnius: Baltos Lankos, 2011.

niderlandzki:

• Wie is David Weiser [Weiser Dawidek], tłum. Karol Lesman, Amsterdam: Amber, 1991.
• Ik zal jullie over Esther vertellen [Opowiem Wam o Esther], tłum. Karol Lesman, Amsterdam: Kasimir, 1992.
• De tafel [Opowiadania na czas przeprowadzki], tłum. Karol Lesman, Amsterdam: Februari Boekhandels, 2002.
• Mercedes-Benz, tłum. Karol Lesman, Breda: De Geus, 2003.

niemiecki:

• Weiser Dawidek: Roman [Weiser Dawidek], tłum. Renate Schmidgall. Frankfurt am Main: Luchterhand-Literaturverl., 1990; Hamburg; Zürich: Luchterhand-Literaturverl., 1992; Frankfurt am Main: Fischer-Taschenbuch-Verl., 1995.
• Schnecken, Pfützen, Regen und andere Geschichten aus Gdansk [Opowiadania na czas przeprowadzki], tłum. Renate Schmidgall. Hamburg; Zürich: Luchterhand-Literaturverl., 1992.
• Mercedes-Benz. Aus den Briefen an Hrabal [Mercedes-Benz], tłum. Renate Schmidgall, Frankfurt am Main: Fischer-Taschenbuch-Verl., 1996; München: C. Beck, 2003; dtv, 2005.
• Verschollene Kapitel: litararische Feuilletons, tłum. Renate Schmidgall. Hamburg: ROSPO, cop. 1999.
• Silberregen: Danziger Erzählungen [Pierwsza miłość], tłum. Renate Schmidgall. Berlin: Rowohlt-Berlin, 2000.
• Castorp, tłum. Renate Schmidgall, München: C. H. Beck, 2005.

norweski:

• Hvem var Dawid Weiser? [Weiser Dawidek], tłum. Jan Brodal. Oslo: Gyldental Norsk. Forl., 1991.

portugalski:

• A Última Ceia [Ostatnia wieczerza], tłum. Teresa Fernandes Swiatkiewicz. Estoril: Sopa de Letras, 2008.
• Mercedes-Benz – Cartas a Bohumil Hrabal [Mercedes-Benz], tłum. Teresa Fernandes Swiatkiewicz. Estoril: Sopa de Letras, 2008.

rosyjski:

• Vajzer Davidek [Weiser Dawidek], tłum. V. Klimovski, Sankt-Peterburg: Azbuka-Klassika, 2003.
• „Mersedes-benc”: iz pisem k Grabalu [Mercedes-Benz: z listów do Hrabala], Moskva: Novoe Literaturnoe Obozrenie, 2004.

serbo-chorwacki:

• Mercedes-benz: iz pisama Hrabalu [Mercedes-benz: z listów do Hrabala], [tłum. Milan Duškov]. Beograd: Narodna Knjiga – Alfa, 2003.
• Gdje je David Weiser? [Weiser Dawidek], Zagreb: Nakl. MD, 2005.

słoweński:

• David Weiser [Weiser Dawidek], tłum. Jana Unuk, Ljubljana: Beletrina, 2008.

szwedzki:

• Vem var Dawid Weiser? [Weiser Dawidek], tłum. Anders Bodegård, Stockholm: Bromberg, 1995.

węgierski:

• Mercedes-Benz: levelek Hrabalnak [Mercedes-benz: z listów do Hrabala], [tłum. Kertész Noémi]. Budapest: Európa K., 2003.
• Utolsó vacsora [Ostatnia wieczerza], tłum. Körner Gábor, Európa 2009.

włoski:

• Cognome e nome Weiser Dawidek [Weiser Dawidek], tłum. Vera Verdiani. Milano: Feltrinelli, 1990.
• Lumache, pozzanghere, pioggia: racconti per il periodo del trasloco [Opowiadania na czas przeprowadzki], tłum. Vera Verdiani. Milano: Feltrinelli, 1995.

rumuński:

• Mercedes-Benz: din scrisorile către Hrabal, Iasi: Polirom, 2004.
• Eram singur şi fericit [Byłem szczęśliwy i samotny, Opowiadania na czas przeprowadzki], tłum. Radosława Janowska-Lascar, Mihaela Cornelia Fiscutean, Bukareszt: Plirom, 2014.