Literatura

fot. Grażyna Makara

Michał Olszewski

(ur. 1977) – prozaik, publicysta, dziennikarz „Gazety Wyborczej”, autor wielu reportaży poświęconych problematyce społecznej.

Tom prozy Do Amsterdamu zwyciężył w III edycji konkursu wydawnictwa Znak na powieść lub zbiór opowiadań. Debiutancki książka Michała Olszewskiego składa się z dziewięciu utworów, które układają się w spójny, gruntownie przemyślany cykl opowiadań. Jest to próba przedstawienia sytuacji młodych Polaków z trudem szukających dla siebie miejsca w rzeczywistości początku XXI wieku. Nadrzędnym dylematem, wobec którego zostali postawieni bohaterowie tej prozy, jest rozterka: pozostać w prowincjonalnym, zaniedbanym cywilizacyjnie miasteczku gdzieś na krańcach północnej Polski czy też wyjechać – do Warszawy, która kusi karierą i pieniędzmi, lub na zachód Europy? Trudność polega na tym – sugeruje pisarz – że nie ma dobrych rozstrzygnięć. Wybory, których dokonują bohaterowie Do Amsterdamu, są zawsze złe; każda biografia jest tutaj na swój sposób pęknięta. Kolejna książka Olszewskiego to zbiór ni to fabularyzowanych reportaży, ni to opowieści podróżnych, których główną bohaterką jest prowincjonalna współczesna Polska. Pisarz dąży do zrekonstruowania jej pejzażu mentalnego, pragnie wydobyć zmiany, jakie zaszły na przełomie lat 90. i pierwszych; w mniejszym stopniu zmiany ekonomiczne czy społeczne, w większym – duchowe. W tę podróż po „gorszej Polsce” wcinają się wspomnienia i refleksje narratora odnoszące się do jego wczesnej młodości. Ów narrator broni się przed – jak sam mówi – „fałszywymi mitologiami”, czyli głosem nostalgii, czułostkowym rozpamiętywaniem przeszłości. Próbuje zrozumieć nie tylko świat, który przemierza i któremu uważnie się przygląda, ale i samego siebie.

Jego proza jest artystycznie doskonała, formalnie nienaganna, a tematycznie – niesłychanie istotna, bo przedstawiająca naszą polską rzeczywistość bez retuszu. Pogubioną w błyskawicznie zachodzących zmianach, trudną, niekiedy bolesną. Prawdziwą.

– Krzysztof Masłoń

BIBLIOGRAFIA

  • Do Amsterdamu, Kraków: Znak, 2003.
  • Chwalcie łąki umajone, Wołowiec: Czarne, 2005.
  • Low-tech, Kraków: WL, 2009.
  • Zapiski na biletach, Warszawa: W.A.B., 2010.
  • Najlepsze buty na świecie, Wołowiec: Czarne, 2014.
  • #upał, Kraków: Znak, 2017.
Wróć