Literatura

fot. archiwum autora

Mariusz Wilk

(ur. 1955) prozaik, dziennikarz, podróżnik.

W czasach PRL-u Wilk był czynnym działaczem opozycji demokratycznej, ale pod koniec lat 80. porzucił politykę i cywilizację europejską, aby osiąść na dalekiej północy Rosji. Mieszkał między innymi na Wyspach Sołowieckich i nad jeziorem Oniego, odwiedzał miejscach, których opisów próżno szukać w przewodnikach turystycznych. Owocem tych doświadczeń są cztery tomy prozy: Wilczy notes, Wołoka, Dom nad Oniego i Tropami rena. Książki Wilka umieścić można w popularnym ostatnimi czasy nurcie prozy podróżnej. Jednak w swego rodzaju wstępie do Wołoki pisarz stwierdza: „Moja tropa kapryśnie się pisze” – i faktycznie, trudno jest zamknąć prozę autora Wilczego notesu w jednoznacznych formułkach. W książkach miesza notatki z podróży i eseje z zapiskami dziennikowymi; pisze o swoich wędrówkach, tubylczych ludach Północy i architekturze sakralnej, o fascynujących go rosyjskich pisarzach, naukowcach czy świętych, ale i o zwykłych ludziach, których spotyka na co dzień. Próbuje zgłębić tajemnicę „rosyjskiej duszy” i historii, a jednocześnie komentuje to, co dzieje się w Polsce i na świecie, podkreślając dystans wobec spraw, którymi w zglobalizowanym świecie żyją wszyscy, snując swój dyskurs ostentacyjnie marginesowy. Opisując surowe i egzotyczne piękno północnej przyrody, zgłębiając historię tamtych ziem, komentując bieżące wydarzenia, nieodmiennie pisze o sobie. Bo też zarówno w wędrówkach Wilka, jak i w jego pisaniu głównym celem jest poszukiwanie siebie, próba zrozumienia, kim jest i ku czemu zmierza. Proza Wilka jest także zupełnie wyjątkowa pod względem językowym. Autor Wołoki porwał się na rzecz niezwykle ryzykowną, idąc pod prąd głównego nurtu rozwoju współczesnej polszczyzny. Zniesmaczony zalewem anglicyzmów w języku polskim z uporem realizuje plan – jak sam to nazywa – „rozszerzania” zasobów leksykalnych używanej obecnie polszczyzny o archaizmy i slawizmy. Z jakim efektem? Wyśmienitym. Wilkowi udało się wypracować niepowtarzalny, rozpoznawalny już po kilku zdaniach styl prozy, stworzyć wyrazistą autorską sygnaturę, własny krój pisma.

BIBLIOGRAFIA

  • Wilczy notes, słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 1998.
  • Wołoka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005.
  • Dom nad Oniego, Noir sur Blanc, Warszawa 2006.
  • Tropami rena, Noir sur Blanc, Warszawa 2007.
  • Lotem gęsi, Noir sur Blanc, Warszawa 2012.
  • Dom włóczęgi, Noir sur Blanc, Warszawa 2014.

TŁUMACZENIA

angielski:

  • The journals of a White Sea wolf [Wilczy notes], tłum. Danusia Stok, London: Harvill, 2003.

francuski:

  • Le journal d'un loup [Wilczy notes], tłum. Laurence Dyèvre, Montricher: Les Éditions Noir sur Blanc, 1999.
  • La maison au bord de l'Oniégo [Dom nad Oniego], tłum. Robert Bourgeois, Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2007.
  • Dans les pas du renne [Tropami rena], tłum. Robert Bourgeois, Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2009.
  • Portage [Wołoka], tłum. Robert Bourgeois, Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2010.
  • Dans le sillage des oies sauvages [Lotem gęsi], tłum. Laurence Dyèvre Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2013.
  • La Maison du vagabond [Dom włóczęgi], tłum. Agnieszka Żuk, Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2016.

hiszpański:

  • Diario de un lobo [Wilczy notes], tłum. Katarzyna Olszewska Sonnenberg, Barcelona: ALBA, 2009.

niemiecki:

  • Schwarzes Eis. Mein Russland [Wilczy notes], tłum. Martin Pollack, Wien: Zsolnay, 2003
  • Das Haus am Onegasee [Dom nad Oniego], tłum. Martin Pollack, Wien: Paul Zsolnay Verlag, 2008.

rosyjski:

  • Volcij bloknot [Wilczy notes], tłum. Irina Adelgejm, Moskwa: NLO, 2006.
  • Volok [Wołoka], tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2008.
  • Tropami severnogo olenâ [Tropami rena], tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2010.
  • Dom nad Oniego, tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2012.
  • Putem dikogo gusâ [Lotem gęsi], tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2014.
  • Dom stranstvij [Dom włóczęgi], tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2015.

włoski:

  • Uomini renna [Tropami rena], tłum. Barbara Delfino, Maddaloni CE: La Parlesia Editore, 2019.
Wróć