ur. 1955, pisarka, tłumaczka (Marcel Proust, Italo Calvino, Fleur Jaeggy). Laureatka nagród: Fundacji im. Kościelskich (1995) i Literatury na Świecie. Wielokrotnie nominowana do nagrody „Nike”. Mieszka w Warszawie.

Od 1995 roku, kiedy ukazały się Sny i kamienie, mamy do czynienia z nowym zjawiskiem – antyprozą, na pewno nie prozą niefabularną, choć na różne sposoby łamiącą tradycyjne reguły fabularności. W swojej pierwszej książce Magdalena Tulli jako miejsce akcji ukazuje miasto skupiające w sobie cechy wszystkich miast, mające plan rzeczywisty i fantomatyczny, przy tym z grubsza przypominające Warszawę. Z pozoru wydaje się ono posłuszne uproszczeniom umysłu narratora, w miarę jednak rozwoju akcji coraz silniej ulega procesom odśrodkowej dezorganizacji. Prawdziwym tematem jest tu przemijanie i rozpad wszelkich ustanowionych porządków, cierpienie zrodzone z samej natury świata. Powieść W czerwieni dzieje się w stworzonym na jej potrzeby „świecie możliwym”, zasadniczo odpowiadającym strukturze „naszego” świata, lecz pozbawionym cechy stałości realiów – tła i drugie plany zachowują się jak dekoracje w teatrze, znikają raz po raz i są zastępowane innymi, ale postacie, rozgrywając swoje dramaty, przeżywając swoje cierpienia, żyjąc i umierając, nie zwracają na to uwagi. Cierpienie jest w tej historii wszechobecne, choć opowiedziane przez niewspółczującego, bezlitosnego narratora – zabieg literacki, za pośrednictwem którego apeluje się tu do współczucia bardziej uniwersalnego. Smutna powieść Tryby, przez wielu opacznie czytana jak literacki rebus albo komentarz do teorii literatury, jest w istocie przejmującą książką o braku przejrzystości świata – więc sensu; o braku miłości, sprawiedliwości, a wreszcie i prawdy o naszym życiu. Narrator usiłuje opowiedzieć banalną historię trójkąta małżeńskiego, lecz przeszkadzają mu w tym zaburzające jego konstrukcję fabularną inne, bardziej tragiczne opowieści, które cisną się niejako za jego plecami na pierwszy plan, opowiadają się niejako same, bez jego udziału. Wśród nich opowie się i ta o jego własnym losie. Autorka demonstracyjnie odmawia budowania pozorów realności świata przedstawionego, ale w tle tej odmowy opowieść nieustająco odwołuje się do historii rzeczywistych, przyczajonych za każdym zmyśleniem. To nie jest miła lektura, bo czyż miłą może być ta, która powiadamia o przypadkowości i znikomości naszego istnienia, a ostatecznie - o tym, że tkwimy w metafizycznej pustce? To najdojrzalsza powieść Magdaleny Tulli, powstająca pod presją okrutnego pytania: dlaczego się pisze. Nie ma na nie dobrej odpowiedzi, tak jak nie ma jej na pytanie: dlaczego się żyje. Żyje się, pisze się. I tyle.

BIBLIOGRAFIA

• Sny i kamienie, Warszawa: Wydawnictwo Open, 1995.
• W czerwieni, Warszawa: W.A.B., 1998.
• Tryby, Warszawa: W.A.B., 2003.
• Skaza, Warszawa: W.A.B., 2006.
• Włoskie szpilki, Warszawa: Nisza, 2011.
• Szum, Kraków: Znak, 2014

TŁUMACZENIA

angielski:

• Dreams and Stones [Sny i kamienie], tłum. Bill Johnston, Nowy York: Archipelago Books, 2004.
• Moving parts [Tryby], tłum. Bill Johnston, Nowy York: Archipelago Books, 2005.
• Flaw [Skaza], tłum. Bill Johnston, Nowy York: Archipelago Books, 2007.
• In red [W czerwieni], tłum. Bill Johnston, Nowy York: Archipelago Books, 2011.

chorwacki:

• U crvenilu [W czerwieni], tłum. Adrian Cvitanović, Zagreb: Hrvatsko Filolosko Drustvo 2008.

czeski:

• Stehy [W czerwieni], tłum. Jolanta Kamińska, Praga: One Woman Press, 2002.
• Sny a kameny [Sny i kamienie], tłum. Petra Zavřelová, Praga: One Woman Press, 2003.
• Soukolí [Tryby], tłum. Iveta Mikešová, Praha Litomyšl: Paseka, 2006.

francuski:

• Dans le rouge [W czerwieni], tłum. Laurence Dyèvre, Paris: Pauvert, 2001.
• Le Défaut [Skaza], tłum. Charles Zaremba, Paris: Editions Stock 2007.

hiszpański:

• El defecto [Skaza], tłum. Francisco Javier Villaverde, Barcelona: Rayo Verde Editorial, 2015.
• Zapatos de tacón italiano [Włoskie szpilki], tłum. Francisco Javier Villaverde, Barcelona: Rayo Verde Editorial, 2018.

kataloński:

• El defecte [Skaza], tłum. Marta Cedro, Guillem Calaforra, Barcelona: Raig Verd Editorial, 2015.
• Sabates de taló italià [Włoskie szpilki], tłum. Xavier Farré, Barcelona: Raig Verd Editorial, 2018.

litewski:

• Itališkos „špilkos“ [Włoskie szpilki], tłum. Birutė Jonuškaitė, Vilnius: Lietuvos Rašytojų Sąjungos Leidykla, 2014.
• Yda [Skaza], tłum. Vytautas Dekšnys, Vilnius: Lietuvos Rašytojų Sąjungos Leidykla, 2013.

łotewski:

• Polonēze sarkanā [W czerwieni], tłum. Silvija Brice, Riga: Atena, 2004.

niemiecki:

• Traüme und Steine [Sny i kamienie], tłum. Bettina Eberspächer, Chemnitz: Oberbaum, 1998.
• In Rot [W czerwieni], tłum. Esther Kinsky, München: Deutsche Verlags-Anstalt, 2000.
• Getriebe [Tryby], tłum. Esther Kinsky, Frankfurt am Main: Schöffling & Co., 2008.
• Dieses Mal [Skaza], tłum. Esther Kinsky, Frankfurt am Main: Schöffling & Co., 2010.

rosyjski:

• Sny i kamni [Sny i kamienie], tłum. Irina Adelgejm, Moskwa: NLO, 2007.

słoweński:

• V rdečem [W czerwieni], tłum. Jana Unuk, Modrjan, 2008.
• Motnja [Skaza], tłum. Jana Unuk, Ljubljana: Cankarjeva Zalozba, 2015.
• Italijanski salonarji [Włoskie szpilki], tłum. Jana Unuk, Ljubljana: Literarno-umetniško društvo Literatura, 2017.

szwedzki:

• Drömmar och stenar [Sny i kamienie], tłum. Julian Birbrajer, Stockholm/Stehag: Symposion, 2008.

ukraiński:

• Sni j kamenì [Sny i kamienie], tłum. Wiktor Dmitruk, Lwów: Calvaria 2010.

węgierski:

• Vörösben [W czerwieni], tłum. Gábor Körner, Budapest: Magveto 2004.

włoski:

• Sogni e pietre [Sny i kamienie], tłum. Raffaella Belletti, Roma: Voland, 2010.
• Difetto [Skaza], tłum. Rafaella Belletti, Roma: Atmosphere Libri, 2012.