ur. w 1923 r. – prozaik, eseista, reportażysta, dramaturg, scenarzysta i reżyser filmowy. W czasie II wojny światowej przebywał w ZSRR, walczył w szeregach Armii Czerwonej, później Ludowego Wojska Polskiego. Pierwsze teksty publikował na łamach pism frontowych, współtworzył teatry wojskowe; służbę zakończył w 1952 r. w randze kapitana. W jego wczesnych utworach dominują motywy autobiograficzne, niemal w całości związane z wojenną tułaczką i służbą w armii. W okresie Polski Ludowej należał do najbardziej płodnych pisarzy. Jako jeden z pierwszych wprowadził do tematu wojennego wątki sensacyjne, a do prozy historycznej wątki romansowo-awanturnicze i kryminalne, czym zaskarbił sobie wdzięczność czytelników. Walory te w świadomości kulturalnej utrwaliły ekranizacje jego prozy, zwłaszcza film fabularny Prawo i pięść (adaptacja powieści Toast z r. 1964), przynoszący opowieść o szabrownikach grasujących na tzw. Ziemiach Odzyskanych, wystylizowaną na western. Równie atrakcyjne dla czytelników, a później także dla widzów okazały się opowieści Crimen i Przypadki starościca Wolskiego, których awanturnicze fabuły zostały osadzone w realiach XVII-wiecznej Polski. To samo należałoby powiedzieć o Królewskich snach – przystępnie podanej opowieści o Władysławie II Jagielle. Ponadto Hen jest autorem licznych scenariuszy filmowych i telewizyjnych – oryginalnych lub będących adaptacjami (m.in. prozy Z. Nałkowskiej, H. Sienkiewicza, J.I. Kraszewskiego czy Z. Uniłowskiego).

Bodaj największe uznanie zyskały błyskotliwe eseje biograficzne Hena: Ja, Michał z Montaigne (1978), Błazen – wielki mąż. Opowieść o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim (1998), Mój przyjaciel król. Opowieść o Stanisławie Auguście Poniatowskim (2003). Pisarz jawi się w nich jako niezrównany erudyta i wytrawny gawędziarz, intrygujący komentator historii i kultury, skłonny do rewindykacji prawd uznawanych za niepodważalne. Na przykład w ostatniej z tych opowieści kontrowersyjny król jest postacią ze wszech miar pozytywną, samo zaś dzieło wzięło się z chęci oddania mu sprawiedliwości. Równie wysoko została oceniona jego proza wspomnieniowa i dziennikowa: trzytomowe zapiski Nie boję się bezsennych nocy (1987, 1992, 2001), Dziennik na nowy wiek (2009), Dziennika ciąg dalszy (2014), a zwłaszcza Nowolipie (1991) oraz Najpiękniejsze lata (1996). 

W ostatnich latach Józef Hen próbował odnowić swoją obecność jako beletrysta. W powieści Bruliony profesora T., której akcja rozgrywa się w Warszawie w 2005 r., wątek romansowy został spleciony z intrygą nieledwie kryminalną. Tytułowy profesor, amerykański rusycysta, przybywa do Polski z serią wykładów, w istocie jednak chce rozwikłać zagadkę śmierci swojego warszawskiego przyjaciela. Niespodziewanie wikła się w romans z dużo od niego młodszą kobietą. Kolejna powieść, Pingpongista, również została pomyślana jako utwór popularny, choć tym razem pisarz postawił na formułę powieści tyleż moralizatorskiej, co satyrycznej. Punktem wyjścia jest sprawa poważna – Hen nawiązał bowiem do sprawy mordów w Jedwabnem w lipcu 1941 r. Zarazem jednak przedstawiona przez niego intryga pozostaje w luźnych związkach z tamtymi zdarzeniami, fikcyjne zaś miasteczko nazywa się Cheremiec. W 2001 r. pojawia się w nim emerytowany sędzia z Ameryki; trwają uroczystości upamiętniające zbrodnie sprzed 60 lat. Przybysz – w dzieciństwie mieszkaniec Cheremca – zadręcza się tym, że nie uratował z pogromu swego żydowskiego przyjaciela, z którym namiętnie grywał w ping-ponga. Pisarz wskazuje na rozmaite konsekwencje zbrodni dokonanej przez Polaków na żydowskich sąsiadach, ocenia całkiem współczesne postawy wobec pogromu, a niektóre z nich wydają się niepokojące.

BIBLIOGRAFIA (PO ROKU 1989)

• Królewskie sny [powieść], Warszawa: Iskry, 1989.
• Okno Dajana [opowiadania], Warszawa: Iskry, 1990.
• Nowolipie [wspomnienia], Warszawa: Iskry, 1991.
• Nie boję się bezsennych nocy. Z księgi drugiej, Warszawa: BGW, 1992.
• Odejście Afrodyty [powieść], Warszawa: Wydawnictwo „Twój Styl”, 1995.
• Najpiękniejsze lata [wspomnienia], Londyn: Aneks, 1996.
• Niebo naszych ojców i inne opowiadania, Warszawa: nakładem autora, 1997.
• Nie boję się bezsennych nocy. Z księgi trzeciej, Warszawa: Czytelnik, 2001.
• Mój przyjaciel król. Opowieść o Stanisławie Auguście Poniatowskim, Warszawa: Iskry, 2003.
• Bruliony profesora T., Warszawa: W.A.B., 2006.
• Błazen – wielki mąż. Opowieść o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim, Warszawa: W.A.B., 2008.
• Pingpongista, Warszawa: W.A.B., 2008.
• Dziennik na nowy wiek, Warszawa, W.A.B., 2009.
• Szóste, najmłodsze i inne opowiadania, Warszawa: W.A.B., 2012.
• Dziennika ciąg dalszy, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2014.
• Powrót do bezsennych nocy, Katowice, Wydawnictwo Sonia Draga, 2016

TŁUMACZENIA

bułgarski:

• w antologii: S"vremenni polski razkazi, tłum. Dimit"r Ikonomov, Sofija: Narodna Kultura, 1973.

czeski:

• Tvář hráče pokeru, Praha: Naše Vojsko, 1973.
• Jokohama, tłum. Anetta Balajková, Praha: Lidové Nakladatelství, 1980.
• Crimen [Crimen], tłum. Helena Stachová, Praha: Odeon, 1981.
• Já Michel de Montaigne [Ja, Michał z Montaigne], tłum. Helena Stachová, Praha: Odeon, 1990.

estoński:

• w antologii: Poola noveli, Tallinn: Èèsti Raamat, 1974.

francuski:

• L'oeil de Dajan: récits, tłum. Simon Laks, Paris: Laffont, 1974.
• Le joueur de ping-pong [Pingpongista], tłum. Agnès Wisniewski, Paris: Éditions des Syrtes, 2010.

holenderski:

• De wet de vuist, tłum. Pszisko Jacobs, Haarlem: In de Knipscheer, 1981.

litewski:

• Mano draugas karalius [Mój przyjaciel król], tłum. Vytautas Dekšnys, Wilno: Edukologija, 2012.

niemiecki:

• Im Westen fliesst die Oder: moderne Prosa über die polnischen Westgebiete, Berlin: Verlag der Nation, 1973.
• Yokohama, tłum. Hubert Schumann, Berlin: Volk und Welt, 1977.
• w antologii: Ich bin so, wie ich bin: Erzählungen aus Polen, Berlin: Der Kinderbuchverlag, 1977.
• Die Faust und das Recht, tłum. Kurt Kelm, Berlin: Volk und Welt, 1980.
• w antologii: Träume sind frei: polnisches Lesebuch, München Zürich: R. Piper, 1993.
• Nowolipie, tłum. Roswitha Matwin-Buschmann, Leipzig: Reclam, 1996.

norweski:

• w antologii: Polen forteller: polske noveller, Stabekk: Ekstrabokklubbe, 1991.

serbski:

• w antologii: Antologija poljske pripovijetke XX stoljeca, Sarajevo: Veselin Masleša, 1984.

słoweński:

• Jokohama, tłum. Branko Šömen, Ljubljana: Prešernova Družba, 1980.

włoski:

• L'occhio di Dayan [Oko Dajana], tłum. Claudio Madonia, Firenze: Giuntina, 1992.