(ur. 1962) - pisarz, nauczyciel, dziennikarz radiowy i publicysta.

W pierwszej połowie lat 90. Jerzy Sosnowski był bardzo aktywnym i niezwykle wpływowym krytykiem literackim i publicystą, równolegle rozwijała się także jego kariera akademicka jako znawcy literatury polskiej przełomu XIX i XX wieku. Pod koniec dziesiątej dekady Sosnowski zerwał z tymi dwoma rodzajami aktywności. Po kilku latach milczenia udanie zadebiutował – i to podwójnie! – jako twórca prozy artystycznej. W roku 2001 ukazała się bowiem jego powieść fantastyczna Apokryf Agłai oraz tom prozy nostalgiczno-wspomnieniowej pt. Wielościan. Niemal w jednej chwili, dzięki tym dwu książkom, został uznany za jednego z ciekawszych prozaików ostatnich lat, czego potwierdzeniem była przyznana mu w tymże 2001 roku prestiżowa Nagroda im. Kościelskich. Jerzy Sosnowski jest pisarzem o nienagannym warsztacie literackim, biegle posługuje się najrozmaitszymi konwencjami powieściowymi, potrafi – jak w Apokryfie Agłai – w wirtuozerski sposób połączyć powieść science fiction z melodramatem i thrillerem. Jest przy tym prozaikiem bardzo nowoczesnym, a więc takim, który dobrze zna potrzeby lekturowe dzisiejszego czytelnika. Najlepszym tego dowodem błyskotliwe opowiadania zebrane w tomie Linia nocna. Ale Jerzy Sosnowski jest także, a może przede wszystkim, pisarzem bardzo ambitnym, któremu nie wystarczy to, iż jego książki chwalone są głównie za rzemieślniczą sprawność. Prawdopodobnie z jakichś wyższych aspiracji zrodziła się obszerna i okazała od strony problemowej powieść Prąd zatokowy (2003). W tej powieści pojawią się kluczowe tematy pisarstwa Sosnowskiego: rozliczenia współczesnego inteligenta z dziedzictwem filozoficzno-kulturowym oraz z teraźniejszością. W skomplikowanej fabularnie powieści, z ważnym motywem reinkarnacji, autor skupia uwagę na problemie nawracania w historii wciąż tych samych dylematów filozoficznych i moralnych, które pojawiają się jedynie w odmiennych kontekstach. Pisała o tym intrygującym utworze Kinga Dunin: „Prąd zatokowy wciąż przynosi nam z powrotem to, co wrzuciliśmy do morza. Wszystkie nasze najważniejsze pytania. Czy świat jest zły, czy też da się znaleźć w nim jakiś sens? Czy możliwy jest taki sens, jeśli materii nie towarzyszy Duch? Jak żyć bez nadziei? Czy jesteśmy zwierzętami uprawiającymi seks, czy też zdolni jesteśmy do miłości duchowej? Prawda, to bardzo staroświeckie pytania, ale prąd zatokowy wciąż nam je wyrzuca pod nogi. A odpowiedź Sosnowskiego wykracza poza standardowe oczekiwania”. W kolejnych powieściach Sosnowski konsekwentnie splatał schematy narracyjne nawiązujące do prozy gatunkowej z próbami diagnozowania ideowo-moralnej kondycji Polaków, głównie intelektualistów. W powieści Tak to ten (2006) sensacyjna, pełna zagadek fabuła służy przedstawianiu arcypolskich lęków i resentymentów oraz rozważaniom na temat mechanizmów konstruowania pamięci zbiorowej i narodowych mitologii. W Instalacji Idziego (2009) Sosnowski stara się poprzez historię przypadków samozwańczego proroka ogarniętego manią religijną pokazać kondycję i specyfikę polskiego katolicyzmu w czasach ponowoczesnych u progu XXI wieku. Zaś powieść Spotkamy się w Honolulu (2014) jest nawiązującą do konwencji romansu, przejmującą opowieścią o miłości w wieku senioralnym. Swoistym dopełnieniem, a zarazem rozwinięciem prozy fabularnej Sosnowskiego są pisane przez autora eseje. Przykładem jest choćby tom Ach (2005), składający się z dziewięciu tekstów, w których Sosnowski skupia się na tematyce religijnej i etycznej. Pomieszczone w nim teksty składają się na próbę ciekawego, pogłębionego autoportretu katolika-intelektualisty, który zmaga się z problemem wiary i skomplikowanym stosunkiem do religii w wersji instytucjonalnej.

BIBLIOGRAFIA

• Śmierć czarownicy! Szkice o literaturze i wątpieniu (szkice historycznoliterackie), Warszawa: Semper, 1993.
• Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości tzw. pokolenia „bruLionu” (1986-1996) (krytyka literacka; wespół z J. Klejnockim), Warszawa: Sic!, 1996.
• Apokryf Agłai (powieść), Warszawa: WAB, 2001.
• Wielościan (tom prozy), Warszawa: WAB, 2001.
• Linia nocna. Singles Collection (zbiór opowiadań), Warszawa: WAB, 2002.
• Prąd zatokowy (powieść), Warszawa: WAB, 2003.
• Ach (eseje), Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005.
• Tak to ten, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006.
• Czekanie cudu (eseje), Warszawa: Semper, 2009.
• Instalacja Idziego, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009.
• Spotkamy się w Honolulu, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014
• Co Bóg zrobił szympansom?, Warszawa: Wielka Litera, 2015.
• Sen sów, Warszawa: Wielka Litera, 2016

TŁUMACZENIA

rosyjski:

• Apokrif Aglai [Apokryf Agłai], Sankt-Peterburg: Azbuka-Klassika, 2004.
• Nočnoj maršrut [Linia nocna], Moskva: AST Moskva: Kyzyl: AST, 2005.

serbski:

• Stanica i druge priče [Linia nocna], Vršac: Književna Opština, 2003.

węgierski:

• Aglaja apokrif [Apokryf Agłai], tłum. Zsuzsa Mihályi, Budapest: Európa K., 2006.