Literatura

fot. Julia Pychałowa

Jacek Hugo-Bader

(ur. 1957) polski dziennikarz i reporter, okazjonalnie także filmowiec, od 1990 związany z „Gazetą Wyborczą”. Dwukrotny laureat nagrody Grand Press i Nagrody im. Kazimierza Dziewanowskiego za publikacje o problemach i wydarzeniach międzynarodowych, przyznawanej przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich; nominowany do Nagrody Literackiej „Nike” i Nagrody im. Beaty Pawlak.

Skończył studia pedagogiczne o specjalności rewalidacja umysłowo upośledzonych. Czasem dla przyjemności, częściej z konieczności, pracował jako: nauczyciel historii, nauczyciel w szkole specjalnej, ładowacz na kolei, pedagog szkolny, socjoterapeuta w poradni małżeńskiej, wagowy w punkcie skupu trzody chlewnej, sprzedawca w sklepie spożywczym i właściciel firmy kolportażowej.
Z tematami jego reportaży jest jak z pracą: podejmuje rozmaite, lubi się przebierać, udawać kogoś innego i wchodzić tam, gdzie nikt inny by nie mógł. Uwielbia Rosję i kraje dawnego ZSSR, w których w sumie spędził prawie cztery lata. Na rowerze przejechał całą Azję Środkową, pustynię Gobi, Chiny, Tybet, a jezioro Bajkał przepłynął kajakiem. Zimą 2007 roku samotnie odbył podróż starym łazikiem z Moskwy do Władywostoku. Plonem jego wypraw są dwie książki: W rajskiej dolinie wśród zielska i Biała gorączka.
Jeden z jego reportaży,  Siedem luster, opowiadał o zamianie w szpitalu dwóch bliźniaczek jednojajowych. Przez 25 lat dziewczyny żyły w innych rodzinach. Spotkały się, bo umówili je ze sobą znajomi. Wyglądały jak lustrzane odbicia. Po latach rodziny dostały niemal dwumilionowe odszkodowanie.
Jacek Hugo-Bader jest także współautorem filmu dokumentalnego Jacek Hugo-Bader. Korespondent z Polszy (2007, razem z Pawłem Łozińskim). Sam napisał scenariusze i zrealizował dwa dokumenty: Zamek (2002, cykl Nasz spis powszechny) i Ślad po mezuzie (1998). Planuje kolejny film na motywach jednego z reportaży z Białej gorączki. Sam wystąpił w filmie dokumentalnym Jak to się robi (2006, reżyseria Marcel Łoziński).

"Uważam, że w Rosji ciągle coś się przewraca. Kolejna kostka domina upada, mimo że gdzieś tam na początku pewnie ktoś już te pierwsze przewrócone podnosi. Ja podążam do tych miejsc, w których coś upada. Dziennikarz nie jedzie, żeby opisywać ludzi bogatych, szczęśliwych i zdrowych. To byłoby bezsensowne i nudne."

- wywiad dla MediaFM.net

BIBLIOGRAFIA

  • Biała gorączka (reportaże z Rosji), Wołowiec: Czarne 2009.
  • W rajskiej dolinie wśród zielska (reportaże z Rosji), Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002; Wołowiec: Czarne 2010.
  • Dzienniki kołymskie, Wołowiec: Czarne 2011.
  • Długi film o miłości. Powrót na Broad Peak, Kraków: Znak, 2014.
  • Skucha, Wołowiec: Czarne, 2016.

w antologiach:

  • Kraj Raj, [Warszawa]: Oficyna Wydawnicza Rytm, [1993] – nie ma tych informacji na książce (teksty: Zdjęcie na tle krat; Nawróceni; Poza ustrojem; U Bryczkowskiego).
  • To nie mój pies, ale moje łóżko. Reportaże roku 1997, Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998 (tekst: Nie pije, popala, hoduje żółwie).
  •  Anna z gabinetu bajek, Warszawa: PIW 1999 (tekst: Zjednoczony emirat radziecki).
  • Nietykalni. Reportaże roku 1999, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2000 (teksty: Komsomolec z głębin, Walentyna twist).
  • Twarze. Wysokie Obcasy, Kraków: Znak, 2003 (tekst: Z życia kolibrów).
  • Cała Polska trzaska, Warszawa: Prószyński i Spółka, 2006 (teksty: Chłopcy z motylkami; Długopolacy; Wesele. Reaktywacja – razem z Marcinem Fabjańskim, Anną Fostakowską,  Włodzimierzem Nowakiem, Mariuszem Szczygłem i Teresa Torańską).
  • 20. 20 lat nowej Polski w reportażach według Mariusza Szczygła, pomysł, układ i komentarze Mariusz Szczygieł, Wołowiec: Czarne 2009 (tekst: Pluton).

TŁUMACZENIA

angielski:

  • White fever [Biała gorączka], tłum. Antonia Lloyd-Jones, London: Portobello Books 2011.
  • Kolyma Diaries [Dzienniki kołymskie], tłum. Antonia Lloyd-Jones, London: Portobello Books 2014.

bułgarski:

  • Алкохолен делир - литературни репортажи за Русия от XXI век, tłum. Dilyana Dencheva, Sofia: Paradox, 2019.

francuski:

  • La fièvre blanche [Biała gorączka], tłum. Agnieszka Żuk, Lausanne: Les Editions Noir sur blanc, 2012.
  • Journal de la Kolyma [Dzienniki kołymskie], tłum. Agnieszka Żuk, Lausanne: Les Editions Noir sur blanc, 2015.

hebrajski:

  • Qadahat lbanah [Biała gorączka], tłum. Marta Stankiewicz, Or Yehuda: Kinneret, 2013.

hiszpański:

  • La fibre blanca [Biała gorączka], tłum. Anna Styczyńska, La mirada salvaje, 2014.
  • El delirio blanco [Biała gorączka], tłum. Ernesto Rubio, Marta Słyk, Madryt: Editorial Dioptrias, 2016.
  • Diarios de Kolimá [Dzienniki kołymskie], tłum. Ernesto Rubio, Agata Orzeszek, Valencia: La Caja Books, 2018.

niemiecki:

  • Ins eisige Herz Sibiriens [Biała gorączka, W rajskiej dolinie wśród zielska], tłum. Benjamin Voelkel, München: Piper Verlag, 2014.

słowacki:

  • Kolymské denníky [Dzienniki kołymskie], tłum. Patrik Oriešek, Krásno nad Kysucou: Absynt, 2017.

szwedzki:

  • Hiroshima, Nagasaki, Semipalatinsk [Magazyn pomocy naukowych] w: Ouvertyr till livet, red. i tłum. Maciej Zaremba, Stokholm: Brombergs, 2003.
  • Vit feber [Biała gorączka], tłum. Lisa Mendoza Asberg, Stokholm: Lind&Co 2014.

ukraiński:

  • Biła garjaczka [Biała gorączka], tłum. Ostap Sływynsky, Kijów: Tempora, 2012.

węgierski:

  • Fehér láz [Biała gorączka], tłum. Lajos Pálfalvi, Zsuzsa Mihályi, Budapest: Kairosz, 2012.
  • Kolimai napló [Dzienniki kołymskie], tłum. Zsuzsa Mihályi, Budapest: Kairosz, 2013.

włoski:

  • Febbre bianca [Biała gorączka], tłum. Marzena Borejczuk, Rovereto: Keller, 2014.
  • I diari della Kolyma [Dzienniki kołymskie], tłum. Marco Vanchetti, Rovereto : Keller, 2018.
Wróć