ur. 1978 w Gdańsku. Poeta, krytyk literacki, historyk literatury, podróżnik. Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Gdańskim, adiunkt w Katedrze Teorii Literatury i Krytyki Artystycznej w Instytucie Filologii Polskiej UG. Stały współpracownik „Toposu” oraz Magazynu Apokaliptycznego „44/Czterdzieści i Cztery”. Współtworzy skupioną wokół „Toposu” grupę poetycką Topoi.

Debiutował dołączonym do 67. numeru „Toposu” arkuszem poetyckim Wyrywki (2002), na który złożyły się utwory zamieszczone później także w pierwszym tomie poety – Commodore 64 (2005). Jego wiersze ukazywały się m.in. na łamach czasopism: „Arcana”, „Arterie”, „Bliza”, „Lampa”, „Migotania, Przejaśnienia”, „Odra”, „Studium”, „Twórczość”. Charakterystyczne dla poezji Nowaczewskiego jest jej jednoczesne zakorzenienie w tradycji literackiej (m.in. Herbert, Różewicz) oraz wykorzystywanie językowych i tematycznych klisz kultury popularnej (m.in. być jak Jack Sparrow, Leon Zawodowiec). Za najważniejsze jej cechy uznać można odniesienia do topografii Trójmiasta, dalekie jednak od „turystycznego” przeglądu lokalnych atrakcji, oraz połączoną z nimi fascynację „utraconym rajem dzieciństwa”. Kluczową kwestią związaną z tym poetyckim opisem wtajemniczania w dorosłość jest jego ukazanie jako przejścia od naiwnego dziecięcego określenia własnej podmiotowości i systemu wartości do poczucia egzystencjalnej niepewności. Stąd też egzystencjalno-konfesyjny ton wierszy Nowaczewskiego wyrasta w największej mierze z pytania o tożsamość, której stabilność zmącona jest melancholią, nostalgią, świadomością ułomności pamięci, silnie odczuwanym upływem czasu. Asumptem do tego rodzaju rozważań staje się często konkret, szczegół, obserwowany (częściej zapamiętany) detal rzeczywistości, jak również historia autentycznych postaci (m.in. Pułkownik Dąbek, Hillary, Tenzing), tematyka sportowa czy motyw wędrówki.

Marsz, droga, wędrówka są tematami charakterystycznymi zwłaszcza dla ostatniego tomu poety i kończącego go poematu Kutabuk odnoszącego się do eseju Melancholia Marka Bieńczyka, w którym za Wielką Encyklopedią Francuską tak tłumaczy się to wyrażenie: „Istnieje rodzaj melancholii, którą Arabowie nazywają kutabuk, od imienia zwierzęcia skaczącego na wszystkie strony po powierzchni wody; ludzie, których ona dotknęła, błądzą i chodzą bez wytchnienia”. Charakterystyczna dla wierszy „marszowych” wzrastająca rola rytmu znajduje odzwierciedlenie w wykonaniach poetycko-instrumentalnej grupy Kutabuk, podczas koncertów której poeta melorecytuje swoje utwory. Grupa istnieje od 2010 i współtworzona jest także przez dwóch instrumentalistów: Jacka Stromskiego (instrumenty perkusyjne) i Jakuba Nogę (sitar).

W 2013 ukazała się wspomnieniowa proza Nowaczewskiego Dwa lata w Phenianie opowiadająca o latach 1989–1991, które autor wraz z najbliższą rodziną spędził w Korei Północnej w związku z zawodowymi zobowiązaniami jego ojca, pracującego dla polsko-koreańskiej spółki transportu morskiego. Właściwe poezji Nowaczewskiego spektrum tematów zostało w niej wzbogacone o wątki związane z pamięcią komunizmu, poczuciem językowej obcości, relacji z innymi przebywającymi w Korei obywatelami krajów bloku wschodniego. Przede wszystkim jednak prozatorska forma Dwóch lat pozwoliła na autotematyczne ukazanie rozziewu między ciągłością doświadczenia a jego literackim przetworzeniem, problemu konstruowania opowieści o przeszłości, jej mityzacji, „anegdotyzacji”.

Nowaczewski jest autorem trzech książek historyczno- i krytycznoliterackich, które oscylują częściowo wokół tematów podejmowanych przezeń w twórczości literackiej, takich jak: figura ulicy, motyw flâneura, powroty pisarzy trójmiejskich do lat dzieciństwa. Badawcze zainteresowania Nowaczewskiego koncentrują się na polskiej poezji i prozie XX i XXI wieku oraz współczesnym życiu literackim.

Pierwszy tom poety został wyróżniony Nagrodą im. ks. Janusza St. Pasierba oraz III Nagrodą na Festiwalu „Złoty Środek Poezji” w Kutnie. Tom Kutabuk znalazł się w finale Nagrody Poetyckiej im. K. I. Gałczyńskiego „Orfeusz”. Na podstawie poezji Nowaczewskiego powstały dwie audycje radiowe emitowane na antenie czeskiego radia Vltava: Elegie pro Iane Curtise (2009) oraz Kutabuk (2011). Wiersze poety tłumaczone były na angielski, chorwacki, czeski, niemiecki, ukraiński, rosyjski i turecki.

– Maksymilian Wroniszewski

BIBLIOGRAFIA

poezja:

• Wyrywki [arkusz poetycki], Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2002.
• Commodore 64, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2005.
• Elegia dla Iana Curtisa, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2010.
• Kutabuk, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2015.

proza:

• Dwa lata w Phenianie, Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2013.

CD:

• Kutabuk, Drum&Space Studio, Rumia 2011.

antologie (wybór):

• Six Poets: Twenty-eight Poems, ed. K. Kuczkowski, trans. D. Malcolm, J. Zielińska, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2011.
• Węzły, sukienki żagle. Nowa poezja, ojczyzna i dziewczyna. Antologia wierszy współczesnych, red. A. Fryz, Kutno 2013.
• Morza polskich poetów. Wiersze i wypowiedzi. Antologia, wybór Z. Jankowski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013.
• Konstelacja Toposu. Antologia poezji, wybór P. Dakowicz, W. Kudyba, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2015.
• Przewodnik po zaminowanym terenie. „Helikopter” – antologia tekstów z lat 2011–2015, Ośrodek Postaw Twórczych / Biuro Festiwalowe IMPART 2016, Wrocław 2016.

książki historyczno- i krytycznoliterackie:

• Trzy miasta, trzy pokolenia, Polnord – Wydawnictwo Oskar, Gdańsk 2006.
• Szlifibruki i flâneurzy. Figura ulicy w literaturze polskiej po 1918 roku, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011.
• Konfesja i tradycja. Szkice o poezji polskiej po 1989 roku, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2013.