Literatura
Anna Bolecka
(ur. 1951) – pisarka, eseistka, historyk literatury.
Debiutowała w 1989 r. powieścią Leć do nieba, ale szerszy rozgłos przyniosła jej druga książka – Biały kamień (1994). W powieści tej Bolecka nawiązuje do historii własnej rodziny osiadłej od pokoleń na kresach dawnej Rzeczpospolitej. Ta poetycka wyprawa w odległą przeszłość ma nieskrywany aspekt „terapeutyczny”: świat Pradziadka (tak jest nazwany główny bohater) jest czymś w rodzaju raju utraconego; to świat odznaczający się ładem, harmonią i pięknem. Narratorka szczerze zazdrości własnym przodkom prostej i zarazem szlachetnej egzystencji, ich pogody ducha, zachwycającego otoczenia, w jakim przyszło im żyć, spokojnych rytmów codzienności, bliskich związków z naturą. Nieco inny charakter ma kolejna powieść Anny Boleckiej – Kochany Franz (1999). Pierwowzorem tytułowego bohatera jest oczywiście Franz Kafka. Powieść tę wypełniają fikcyjne listy Franza i osób z jego otoczenia, zwłaszcza korespondencja, jaką samotnik z Pragi prowadził z bliskimi mu kobietami. Zaletą tego przedsięwzięcia pisarskiego jest to, iż autorka z wyczuciem łączy fakty z biografii intymnej Kafki, z tym, co składa się na kulturowy (etniczny, obyczajowy) kontekst. Bolecka ze szczególną uwagą przygląda się skomplikowanym i bynajmniej nieoczywistym związkom swego bohatera ze środowiskiem żydowskim, procesowi swoistej reedukacji Kafki w tym zakresie. Jak gdyby krocząc za bohaterem, czytelnik Kochanego Franza, wchodzi w obszar intrygujących tematów, jakimi są mistyka żydowska, tajemnice kabały, teatr, gdzie gra się sztuki w jidysz. Poza wszystkim powieść ta ma w sobie wiele staroświeckiego uroku i podobnie jak Biały kamień zachęca, by choć na moment zamieszkać w jakimś „wczoraj”; pozwala rozkoszować się stylem klasycznej opowieści epistolarnej. Anna Bolecka jest także autorką udanej powieści dla dzieci pt. Latawce (2002).
„Kto będzie umiał wejrzeć głębiej w tę prozę, odkryje misterne sploty symboliki ziemi, życia i śmierci, miłości i zdrady, obcości i tożsamości. Jeśli zechce, znajdzie przepięknie przeprowadzony biblijny motyw skażonej grzechem miłości Adama i Ewy, z udziałem diabła-węża (…) Bezwstydnie chwalę tę książkę, bo się jej należy. Dawno nie czytałem tak krystalicznie bezbłędnej prozy, której lektura sprawia wręcz fizyczną przyjemność".
Tadeusz Nyczek o Białym kamieniu
BIBLIOGRAFIA
- Leć do nieba (powieść), Warszawa: Iskry, 1989; wznow. Warszawa: Szpak, 1998.
- Biały kamień (powieść), Warszawa: Szpak, 1994; wznow. Gdańsk: słowo/obraz terytoria. 2001.
- Kochany Franz, Warszawa: Szpak, 1999.
- Latawce (powieść dla dzieci), Warszawa: Ezop, 2002.
- Concerto d'amore, Warszawa: W.A.B, 2004.
- Uwiedzeni, Warszawa: W.A.B, 2009.
- Cadyk i dziewczyna, Warszawa: Czarna Owca, 2012
TŁUMACZENIA
duński:
- Som en sten fra himlen [Biały kamień], tłum. Runa Kildegaard Klukowska, Valby: Borgens Forlag, 1998.
francuski:
- Mon cher Franz [Kochany Franz], tłum. Claude-Henry du Bord, Christophe Jeżewski, Paris: S. Wespieser Éd., 2004.
niderlandzki:
- Een witte steen [Biały kamień], tłum. Karol Lesman, Breda: De Geus, 1997.
- Lieve Franz [Kochany Franz], tłum. Karol Lesman, Breda: De Geus, 2000.
niemiecki:
- w antologii: Zwischen den Linien: eine polnische Anthologie, Hannover: Postskriptum, 1996.
- Der weisse Stein [Biały kamień], tłum. Albrecht Lempp, Berlin: Berlin-Verlag, 1998.
- Lieber Franz [Kochany Franz], tłum. Monika Popiel-Kjer, Frankfurt a. M.: Suhrkamp, 2000.
portugalski:
- Querido Franz: um romance epistolar sobre Kafka [Kochany Franz], tłum. Tomasz Barciński, Rio de Janeiro: Record, 2002.