Literatura

fot. Krzysztof Dubiel

Agnieszka Taborska

(ur. 1961), pisarka, historyczka sztuki, tłumaczka (Philippe’a Soupaulta, Gisèle Prassinos, Rolanda Topora, Spaldinga Graya). Od 1988 roku dzieli czas między Warszawę i Providence (USA), gdzie w Rhode Island School of Design wykłada literaturę i historię sztuki.

Największy rozgłos przyniosła jej książka Senny żywot Leonory de la Cruz, apokryficzna opowieść o osiemnastowiecznej mniszce, „odkrytej” przez francuskich surrealistów, którzy uczynili ją swoją patronką. W historii świętej Leonory, przeniesionej na scenę przez paryski teatr Miettes de spectacles, spotkały się główne cechy stylu autorki: pełna ironii wyobraźnia, zamiłowanie do gier słownych, czarny humor i erudycja, dla której dzieje surrealizmu nie mają tajemnic. Surrealistyczny wątek Taborska rozwinęła w tomie esejów Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm. Z pasją, od nieznanej dotąd strony, opisała tam fascynacje i obsesje ważnych dla ruchu pisarzy i artystów. Arcyciekawy charakter eseje zawdzięczają temu, że niektóre z historycznych postaci pisarka zdążyła poznać osobiście. Jej bajki dla dorosłych i dzieci (przez wydawcę niemieckiego nazwane lekturą dla czytelników od lat pięciu do stu) zostały nagrodzone przez Niemiecką Akademię Literatury Dziecięcej i posłużyły za kanwę animowanym filmom. Ostatnia, najbardziej osobista książka, zbiór opowiadań Wieloryb, czyli przypadek obiektywny, relacjonuje przygody autorki w różnych miejscach kuli ziemskiej. Nie o opis przemierzanych krain jednak chodzi, lecz o uchwycenie rządzących światem absurdów, śmieszności, przypadków, trudno uchwytnych reguł skrytych za zanurzoną w codzienności cudownością. Wieloryb bierze się za bary z życiem, tak jak reportażowe Okruchy amerykańskie próbowały stawić czoła Ameryce i jej odmienności od Europy.

W prozie Agnieszki Taborskiej, doprawionej sporą dawką surrealistycznej cudowności, poetycka rzeczowość Laurie Anderson ściga się z humorem z filmów Hitchcocka, a oko voyeura jest oknem na świat, w którym wszystko aż kipi od nadmiaru znaczeń, tajemnic i możliwości.

– Marek Zaleski

BIBLIOGRAFIA

  • Polubić muzykę country. Dziennik amerykańskiej podróży, Warszawa: NOWA, 1995
  • W malinowym dżemie, Warszawa: Wydawnictwo małe, 1995.
  • Senny żywot Leonory de la Cruz, Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2004 (II wydanie rozszerzone 2011).
  • Abecadło Topora, Warszawa: W.A.B., 2005.
  • Okruchy amerykańskie, Warszawa: Twój Styl, 2006.
  • Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm, Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2007.
  • Szalony zegar (dla dzieci), Warszawa: Twój Styl, 2008.
  • Księżycowe duchy (dla dzieci), Warszawa: Twój Styl, 2008.
  • Czarna Góra (dla dzieci), Warszawa: Twój Styl, 2008.
  • Blues Nosorożca (dla dzieci), Warszawa: Twój Styl, 2008.
  • Wieloryb, czyli przypadek obiektywny, Wołowiec: Czarne, 2010.
  • Niedokończone życie Phoebe Hicks, Gdańsk: słowo/obraz tertoria, 2013.
  • Nie tak jak w raju, Warszawa: Austeria, 2013.
  • Licho i inni (dla dzieci), Lesko: BOSZ, 2014

TŁUMACZENIA

angielski:

  • The Dreaming Life of Leonora de la Cruz [Senny żywot Leonory de la Cruz],  tłum. Danusia Stok, New York: Midmarch Arts Press, 2007.

francuski:

  • La vie songeuse de Leonora de la Cruz [Senny żywot Leonory de la Cruz], tłum. Véronique Patte, Paris: Editions Interférences, 2007.

hiszpański:

  • La vida soñolienta de Leonora de la Cruz [Senny żywot Leonory de la Cruz], tłum. Xavier Farré, Meksyk: AUIEO, 2014.

japoński:

  • Czarna Góra, Unzen: Unzen Kankyo Kyokai, 2001.

koreański:

  • Rybak na dnie morza, Pestalozzi: Seho, 2000.

niemiecki:

  • Die ausgetickte Uhr [Szalony Zegar], tłum. Klaus Staemmler, Düsseldorf: Patmos, 1994.
  • Die Mondgeister [Księżycowe duchy], tłum. Klaus Staemmler, Düsseldorf: Patmos, 1996.
  • Der Fischer auf dem Meeresgrund [Rybak na dnie morza], tłum. Maiken Nielsen, Düsseldorf: Patmos, 1997.
Wróć