Polish literature

fot. Ela Lempp

Jarosław Lipszyc

ur. 1975, poeta, redaktor pisma „Meble”, lider zespołu Usta, współautor manifestu grupy neolingwistów, główny ideolog tejże, mieszka w Warszawie.

Lipszyc należy do autorów, którzy nie ograniczają swojej artystycznej działalności do wydawania poetyckich tomów. Każda z dziedzin jego aktywności stanowi element układanki, którą po złożeniu można by nazwać projektem Lipszyc. Na projekt ten składają się poezja, muzyka klubowa, „Meble”, będące jedynym programowym pismem tworzonym w środowisku młodoliterackim oraz neolingwiści, grupa założona między innymi przez Lipszyca, której poezja na przekór tendencjom postawangardowym, wraca do lingwistycznych doświadczeń lat 50. Jakkolwiek każdy z członków grupy indywidualnie wadzi się z literacką tradycją, istnieją wspólne cechy wierszy neolingwistów, które rzecz jasna występują także u Lipszyca. Pierwszym elementem jest mowa. Traktowanie języka nie jako bezdusznego mechanizmu tworzenia się zdań, ale skupienie na jednostkowej realizacji. Lipszyc posługuje się kategorią słowotoku, zatem mowy obłędnej, występującej przy zaburzeniach psychicznych. Takie też są jego wiersze. Ciągnące się monologi, w których kluczem spajającym jest nie sens, a warstwa brzmieniowa języka. Element drugi to próba wydobycia podmiotowości, czy ogólniej rzecz biorąc – znaczenia. Mowa jako indywidualna realizacja mechanizmów językowych ma zapewnić autorowi jednostkowość, nawet wówczas gdy poddaje się on żywiołowi języka. Teksty Lipszyca są wyjątkowo skomplikowane i bardzo mało czytelne. Oto, jak ocenił je wpływowy krytyk Marian Stala: Lipszyc staje się ważny, gdy mowa o wykorzystaniu wizji i intelektualnej gry. Nie jest (...) wyłącznie kontynuatorem poezji lingwistycznej Białoszewskiego i Karpowicza. (...) Widać w tej poezji skłonność kombinowania nie tylko znaczeń słów, ale także obrazów, a nawet idei.

BIBLIOGRAFIA

  • bólion w kostce, Lampa i Iskra Boża, Warszawa 1997.
  • poczytalnia, Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2000.
  • Mnemotechniki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.
Return