Instytut Książki

Lutowy numer miesięcznika „Nowe Książki” otwiera prezentacja najnowszego tomu wierszy Krzysztofa Koehlera „Obce ciało”. Sformułowanie „nowy” należy jednak wziąć w cudzysłów, bowiem czytelnicy dostali do rąk zbiór tekstów, w dużej części już publikowanych i znanych. „Obce ciało” jest właściwie podsumowaniem wieloletniej pracy twórczej krakowskiego poety-profesora, zawiera bowiem teksty powstałe w latach 1989-2019. Oprócz recenzji numer zawiera rozmowę z autorem, która dotyczy nie tylko najnowszego zbioru jego wierszy, ale całej twórczości.

„Wiersze są rodzajem przekroczenia czegoś, co się wydaje nie do przekroczenia. A okazuje się możliwe. Nie wiem, jak to się odbywa, niemniej to fascynujące doświadczenie” - podsumowuje rozmowę autor.

W numerze możemy także przeczytać rozmowę, jaką prowadzą, „jak redaktor z redaktorem”, Łukasz Michalski, dyrektor PIW, i naczelny miesięcznika Grzegorz Filip. Jej wartość polega przede wszystkim na tym, że poznajemy kulisy prawdziwego odrodzenia się wydawnictwa, które – jak się wydaje – było spisane na straty, wszak prawie już nikt nie wierzył, że może prawidłowo funkcjonować. W czym tkwi źródło sukcesu? Być może w tym, że dyrektor Michalski nie mówi „ja”, tylko „my”.

Nie da się ukryć, że w polskiej prozie coraz wyraźniej prym wiodą kobiety. W 2019 roku przynajmniej dziesięć polskich autorek wydało książki bardzo dobre albo przynajmniej warte uwagi. Na temat prozy kobiecej dyskutują w lutowym numerze Grzegorz Filip, Dobrawa Lisak-Gębala, Dorota Siwor i Dariusz Nowacki. Czy możemy mówić, że tak wiele bardzo różnych książek stanowi prąd w polskiej literaturze, że proza kobieca ma wspólne cechy?

Odpowiedź na to pytanie, a także wiele innych, bardzo interesujących uwag na temat najnowszych książek polskich pisarek w naprawdę zajmującej dyskusji redakcyjnej.

W dziale poezji warto zwrócić uwagę na omówienie tomu Janusza Kryszaka „Koniec sezonu”, nie tylko mamy do czynienia z ostatnim jego zbiorem, poeta -profesor zmarł w sierpniu zeszłego roku. Jak podkreśla recenzent tomu, Jarosław Petrowicz, mamy do czynienia ze zbiorem będącym swoistym pożegnaniem ze światem, co w dzisiejszych czasach, uważających śmierć nieomal za nietakt, jest prawdziwym ewenementem.

Z kolei osoby zainteresowane literaturą obcą powinny przeczytać omówienie książki Ewy Łukaszyk, „Mgławica Pessosa. Literatura portugalska od romantyzmu do współczesności”; podtytuł mówi sam za siebie…

W dziale literatury zagranicznej możemy się dowiedzieć więcej książce – zbiorze opowiadań – Dezsö Kosztolányiego „Dom kłamczuchów”. „Opowiadania to nowele w słownikowym tego słowa znaczeniu. Charakteryzuje je zwięzłość, prostota i przejrzystość dynamicznej fabuły, zwieńczonej wyraźnym rozwiązaniem akcji” – pisze autorka recenzji.

Spośród książek historycznych na uwagę zasługuje tekst Macieja Karpińskiego, omawiający książkę Adama Zamoyskiego, „Napoleon. Człowiek i mit”. Pozornie wydaje się, że o „małym kapralu” napisano już wszystko. Warto zatem sprawdzić, dlaczego postanowiono spolszczyć i wydać kolejną biografię cesarza Francuzów.

W dziale Religia i Kościół znajdujemy omówienia kilku ważnych książek, które ukazały się pod koniec roku 2019. Elżbieta Wiater omawia książkę Jacka Salija OP „Największy skarb. Rzecz o Eucharystii”, Jerzy Sikora pisze o zbiorze tekstów księdza Jana Sochonia będących swoistym świadectwem świętości ks. Jerzego Popiełuszki, Małgorzata Frąckiewicz pisze o wywiadzie-rzece z Ludwikiem Wiśniewskim OP, zaś Adam Talarowski prezentuje ostatnią pracę wrocławskiego filozofa Bartosza Jastrzębskiego „Światło Zachodu”.

Amerykański psycholog Philip Zimbardo jest wciąż jednym z najbardziej znanych przedstawicieli tej gałęzi wiedzy. I chociaż to postać nie tylko znana, ale i kontrowersyjna, to niewątpliwie wiele osób zainteresuje omówienie wywiadu, jaki z nim przeprowadził Daniel Hartwig.

Stefan Themerson i jego żona Franciszka są nie tylko jednymi z jaśniejszych gwiazd na firmamencie polskiej kultury XX wieku, ale także postaciami wciąż nieco tajemniczymi. Dlatego też warto zajrzeć za zasłonę ich osobistego życia poprzez listy i notatki do tej pory niepublikowane. Do intymnego świata Themersonów zaprasza nas autorka recenzji Agnieszka Podpora.

Kontynuowane są omówienia książek mówionych, czytanych lub inscenizowanych, czyli audiobooków. Tym razem stajemy wobec prawdziwego wyzwania, bowiem „Pożegnanie z Afryką” pióra Karen Blixen jest doskonale znane, a co więcej ma za sobą wspaniałą ekranizację. Czy warto zatem wydawać audiobook?

„Istnieją książki, których właściwym żywiołem jest żywioł mowy. Najsłynniejsza książka Karen Blixen zdecydowanie do nich właśnie należy. Chce być mówiona, jest mówiona z samej swojej natury. Jest celebracją mowy, żywego słowa, jako ludzkiego sposobu na bycie razem, cała jest hymnem nie jedynie na chwałę opowiadania, lecz i słuchania” – pisze Karolina Chyła, autorka omówienia.

Lektura najnowszego numeru miesięcznika „Nowe Książki” jest wprost niezbędna, aby się rozeznać, co w wydawniczej trawie piszczy… Zapraszamy.

***

Wydawcą miesięcznika jest Instytut Książki.