Aktualności

Pierwsze wydanie dzieła Kopernika
01.03.2023

Dzieło „De revolutionibus” Kopernika na wystawie w Muzeum Czartoryskich

Najważniejsze dzieło Mikołaja Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium”, czyli „O obrotach sfer niebieskich” można od wtorku oglądać na wystawie w Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. Ekspozycja upamiętnia 550. urodziny słynnego astronoma.

Oprócz „De revolutionibus” zwiedzający zobaczą też inne dzieła i pamiątki Kopernika. „Wystawa upamiętnia Mikołaja Kopernika i jego dziedzictwo” – podkreślają organizatorzy.

Pierwsze wydanie „De revolutionibus orbium coelestium”, zawierające wykład teorii heliocentrycznej, zostało wydrukowane w Norymberdze w 1543 r., kolejne w Bazylei w 1566 r. i w Amsterdamie w 1617 r. Egzemplarz pierwodruku należał do księgozbioru ostatniego Jagiellona na tronie polskim, króla Zygmunta II Augusta.

Wśród cennych ksiąg, prezentowanych w Muzeum Czartoryskich, jest też „De lateribus et angulis triangulorum”, czyli „O bokach i kątach trójkątów”. Publikacja ukazała się w Wittenberdze w 1542 r., by później stanowić fragment księgi pierwszej „De revolutionibus”.

Zasady kopernikowskiej teorii heliocentrycznej opisał Jerzy Joachim Retyk w broszurze znanej jako „Narratio prima”. Praca przybliżała treść „De revolutionibus” i cieszyła się dużą popularnością. Na wystawie prezentowany jest egzemplarz drugiego jej wydania, które ukazało się w Bazylei w 1541 r.

Zwiedzający zobaczą również autografy listów Kopernika, pisane z Fromborka do biskupa Jana Dantyszka w latach 1536–1541. Najstarszym dokumentem, na którym widnieje autograf astronoma, jest akt z 5 kwietnia 1512 r., dotyczący zaprzysiężenia kapituły warmińskiej przy wyborze biskupa warmińskiego po śmierci Łukasza Watzenrodego.

Wystawa potrwa do 7 maja i wpisuje się w program obchodów jubileuszu 550. rocznicy urodzin Kopernika.

Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu w 1473 r., zmarł w 1543 we Fromborku. Studiował w Akademii Krakowskiej (dziś UJ). W tym czasie przyjął też prawdopodobnie święcenia kapłańskie. Naukę kontynuował na uniwersytetach włoskich.

Zasłynął jako ten, który „wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”. Teorię heliocentryczną, zakładającą, że Słońce jest centrum Układu Słonecznego, a planety obiegają je, przedstawił w dziele „De revolutionibus orbium coelestium” („O obrotach sfer niebieskich”).Poza astronomią Kopernik zajmował się medycyną, prawem, ekonomią i pracą administracyjną, m.in. zakładając pod Olsztynem kolejne wsie i nadając chłopom ziemię. Był kanonikiem warmińskim.

źródło: PAP, Beata Kołodziej

Udostępnianie informacji PAP - klauzula informacyjna